Wypadek przy pracy – postępowanie

Każda praca niesie za sobą ryzyko wypadku. Wypadek może mieć miejsce zarówno z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, jak i po stronie pracownika. Procedura ustalania przyczyn okoliczności wypadku przy pracy ma ogromne znaczenie przede wszystkim z powodu świadczeń, które pracownik może otrzymać.

Jeśli wypadek został wyrządzony z winy umyślnej pracownika lub z powodu jego rażącego niedbalstwa to pracownik w razie zwolnienia lekarskiego otrzyma zwykłe świadczenie chorobowe – 80 proc. wynagrodzenia. Jeśli jednak pracownik nie ponosi winy za wypadek, to otrzyma świadczenie wypadkowe, czyli łącznie 100 proc. wynagrodzenia i będzie miał prawo do odszkodowania.

Zacznijmy jednak od początku, czyli od odpowiedzi na pytanie, czym jest wypadek przy pracy. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

UWAGA: Konkretne zdarzenie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy tylko wtedy, gdy spełnia równocześnie wszystkie cztery warunki podane powyżej.

Wina jest umyślna, jeśli pracownik z premedytacją działa w taki sposób, aby spowodować wypadek, natomiast co do rażącego niedbalstwa – w tym zakresie pojawia się mnóstwo definicji. Generalnie pojęciem rażącego niedbalstwa określa się takie zachowanie, w którym pracownik dopuszcza się takich zaniedbań, że powinien mieć świadomość, że zaniedbania te mogą spowodować wypadek przy pracy. Innymi słowy przez działanie z rażącym niedbalstwem należy rozumieć między innymi sytuacje, w których poszkodowany pracownik zdaje sobie sprawę z grożącego mu niebezpieczeństwa, gdyż zwykle ono występuje w danych okolicznościach faktycznych, tak że każdy człowiek o przeciętnej przezorności ocenia je jako ewidentne – a mimo to, z naruszeniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, naraża się na to niebezpieczeństwo, ignorując następstwa własnego zachowania się.

W razie wypadku poszkodowany powinien zgłosić pracodawcy wypadek. Pracodawca z kolei ma obowiązek zbadać okoliczności wypadku i ustalić jego przyczynę. Wynikiem tego jest sporządzenie protokołu, który ma ogromne znaczenie, ponieważ od wniosków w nim zawartych najczęściej będą zależały nasze świadczenia wypadkowe.

Pracodawca powołuje zespół powypadkowy, który po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, sporządza nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku protokół powypadkowy. W ramach swoich działań zespół przesłuchuje świadków, dokonuje wizji lokalnej, zbiera dokumenty itp. Wnioski zespołu muszą być poparte dowodami. Do protokołu powypadkowego dołącza się protokoły z przesłuchania poszkodowanego, świadków, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, np. pisemną opinię lekarza, opinię innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku. Protokół ten pracodawca zatwierdza nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia. Pracownik może wnieść swoje uwagi do protokołu. Jeśli protokół zawiera ustalenia sprzeczne z faktycznym przebiegiem zdarzenia lub zawiera niewłaściwe wnioski – sprzeczne z tym co wynika z opisu zdarzenia, pracownik może sądownie żądać sprostowania treści protokołu.Jeśli protokół jest niekorzystny sugeruję w pierwszej kolejności sądowe postępowanie o sprostowanie protokołu.

Pracownik sam zgłasza wypadek przy pracy do ZUS-u. Może to uczynić także przez pracodawcę, niemniej zazwyczaj pracownik samodzielnie zgłasza wypadek do ZUS. W tym celu należy przedłożyć w ZUS odpowiednie dokumenty, m.in. protokół powypadkowy. Następnie ZUS wydaje decyzję administracyjną, w której określa, czy przyznaje świadczenie wypadkowe. Jeśli decyzja ZUS jest wtedy pracownik ma prawo złożyć odwołanie do sądu pracy. Przed sądem pracy sprawa toczy się na zasadach określonych w kodeksie postępowania cywilnego, a to oznacza, że w sprawie zapadnie wyrok, od którego służy apelacja. Wyrok ten nie zostanie pracownikowi doręczony do domu z urzędu, a to oznacza, że jeśli pracownik chce go zaskarżyć, to musi w ciągu 7 dni od daty jego wydania złożyć pisemny wniosek o uzasadnienie i doręczenie wyroku. Nie ma przy tym znaczenia, czy pracownik był obecny na ogłoszeniu wyroku.

Jeśli pracownik nie jest pewien swoich praw w zakresie dochodzenia uprawnień z wypadku przy pracy powinien skonsultować się ze związkiem zawodowym, w którym jest zrzeszony. Bardzo ważne jest także niezwłoczne zgłoszenie wypadku, bowiem moi klienci często boją się zgłaszać wypadek, a potem mają ogromny problem z udowodnieniem, że dane zdarzenie miało miejsce właśnie w pracy. Zresztą im szybciej zgłosimy wypadek, tym szybciej zostanie nam udzielona fachowa pomoc.

Małgorzata Karolczyk-Pundyk
Forum Pokrzywdzonych Przez Państwo
tel. (+48) 781 729 460
www.forumpokrzywdzonych.pl