Roszczenia pracownika po przywrócenia do pracy na skutek orzeczenia sądu
Stan faktyczny:
Pracownik został przywrócony do pracy wskutek wyroku sądu pracy. W związku z tym pyta, czy przysługują mu inne roszczenia w stosunku do pracodawcy, który bezzasadnie wypowiedział mu umowę o pracę?
Rozwiązanie casusu:
Zgodnie z art.47 Kodeksu pracy pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39 K.p., albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Warunkiem koniecznym do ubiegania się o wynagrodzenie w granicach zakreślonych przez art. 47 K.p. jest podjęcie pracy przez pracownika. Pojęcie „podjęcia pracy” należy rozumieć nie jako faktyczne podjęcie pracy, lecz w znaczeniu prawnym. Polega ono na zgłoszeniu gotowości do niezwłocznego podjęcia pracy i faktycznym okazaniu tej gotowości, jeżeli jest to obiektywnie możliwe. Jeżeli np. pracownik zgłosił gotowość zgodnie z art. 48 § 1 K.p., a następnie zachorował, to usprawiedliwienie nieobecności w pracy przez niego oznacza podjęcie pracy. Także bezprawne niedopuszczenie pracownika do pracy przez pracodawcę oznacza podjęcie przez niego pracy w rozumieniu art. 47 K.p.
Uregulowanie tej sprawy we wskazanym przepisie Kodeksu pracy wyłącza możliwość dochodzenia dodatkowego odszkodowania na podstawie Kodeksu cywilnego. Ten pogląd, ustalony w wieloletnim orzecznictwie Sądu Najwyższego, został podtrzymany w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 18 czerwca 2009 r., I PZP 2/09. Stwierdzono w niej, że „pracownik, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach przez sąd pracy po ustaleniu, że wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę na czas nieokreślony było nieuzasadnione lub naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, nie ma prawa do odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego ponad przysługujące mu na podstawie art. 47 K.p. wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy”.
Przez pozostawanie bez pracy rozumie się niezatrudnienie u pozwanego pracodawcy. Pracownik może pracować u innego pracodawcy lub uzyskiwać korzyści majątkowe z innych umów, co nie ma jednakże wpływu na jego prawo do wynagrodzenia za pozostawanie bez pracy u pozwanego pracodawcy.
Zdaniem SN okres pobierania zasiłku chorobowego powinien być odliczony od okresu, za który przysługuje wynagrodzenie z tytułu pozostawania bez pracy (wyrok z dnia 17 listopada 1998 r., I PKN 443/98). Utrata zarobku jest bowiem wówczas rekompensowana zasiłkiem chorobowym. Odlicza się także okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Pogląd ten został potwierdzony w wyroku SN z dnia 19 kwietnia 2006 r., I PK 158/05.
Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 9 grudnia 2003 r., I PK 81/03, pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy nie pozbawia pracownika prawa do wynagrodzenia z art. 47 K.p.
Piotr Kisiel, prawnik Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ Solidarność