Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z przyczyn dotyczących pracodawcy
Stan faktyczny:
Pracodawca nie wypłaca w terminie należnego pracownikowi wynagrodzenia. Zaległości z tego tytułu sięgają kilku miesięcy. Pracownik zapytuje, czy może rozwiązać z tego powodu stosunek pracy i w jaki sposób to uczynić?
Rozwiązanie casusu:
Zgodnie z art.55§1 Kodeksu pracy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Do podstawowych obowiązków pracodawcy należą przede wszystkim jego obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy wymienione w rozdziale I działu dziesiątego K.p. Z art.22§1 K.p. wynika natomiast, że najważniejszym obowiązkiem pracodawcy jest zatrudnianie pracownika za wynagrodzeniem. Potwierdza to wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2006 roku, I PK 54/06, zgodnie z którym pracodawca niewypłacający pracownikowi bez usprawiedliwionej przyczyny części jego wynagrodzenia za pracę narusza w sposób ciężki swoje podstawowe obowiązki. Naruszenie to następuje co miesiąc w terminie płatności wynagrodzenia i od dowiedzenia się przez pracownika o tej okoliczności należy liczyć termin jednego miesiąca określony w art.55§2 w związku z art.52§2 K.p., w którym pracownik może dokonać rozwiązania.
Inne obowiązki pracodawcy normowane przepisami prawa pracy mogą być również uznane za podstawowe, np. obowiązek przestrzegania czasu pracy czy obowiązek udzielania urlopu wypoczynkowego
Sytuacja, z którą spotyka się pracownik, wymaga od niego oceny, czy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Pracownik dokonuje takiej oceny samodzielnie, ale ponosi ryzyko błędu w tym zakresie, jeżeli w sposób nieuzasadniony rozwiąże umowę o pracę.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika na podstawie art. 55§11 K.p. jest skuteczne bez względu na to, czy wskazane przez pracownika przyczyny rzeczywiście występują. Ten sposób rozwiązania stosunku pracy powinien znaleźć odzwierciedlenie w świadectwie pracy.
W przypadku rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 55§11 K.p. pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy -w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Niezachowanie tych wymagań nie powoduje nieważności rozwiązania.
Piotr Kisiel, prawnik Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ Solidarność