Dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej

Regulacja pracy w porze nocnej została zawarta w art. 151⁷-151⁸ Kodeksu pracy. Praca w nocy to 8-godzinna praca wykonywana pomiędzy godzinami 21.00 a 7.00, która stanowi element normalnej organizacji pracy i nie podlega szczególnym ograniczeniom (wyjątek ograniczenia podmiotowe). Przyjmuje się, że jeśli pracodawca nie wskaże wymiaru godzin pracy nocnej, należy przyjąć, że trwa ona przez cały 10-godzinny okres wskazany w Kodeksie pracy tj. od godziny 21.00 do 7.00. Ustawodawca wprowadził podmiotowe ograniczenia pracy w porze nocnej, które mają charakter bezwzględny i względny.

 

Całkowicie zabroniona jest praca w porze nocnej dla kobiet w ciąży i pracowników młodocianych (od 1 września 2018 roku zmieniły się przepisy i wiek osoby, którą będzie można uznać za młodocianą, został obniżony z 16 do 15 lat). Ta grupa pracowników ma odmiennie ukształtowany czas pory nocnej – obejmuje ona 8 godzin między godziną 22.00 a 6.00. Natomiast w przypadku pracowników niepełnosprawnych zatrudnianie ich w porze nocnej jest możliwe, ale pod warunkiem, że zgodę wyraził lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne lub lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną. Podobnie jest w przypadku pracowników sprawujących opiekę nad dzieckiem do lat 4, gdyż mogą oni pracować w nocy jedynie po wyrażeniu przez nich zgody. Co do pozostałych pracowników praca w porze nocnej jest dopuszczalna.

 

Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów. Ustawodawca w ten sposób zapewnił identyczny dla wszystkich pracowników dodatek do wynagrodzenia niezależnie od wysokości otrzymanego uposażenia. Wysokość dodatku uzależniona jest jedynie od miesięcznego wymiaru godzin do przepracowania, dlatego też będzie się ona różniła w poszczególnych miesiącach. Przykładowo w miesiącu wrześniu 2018 roku przypadło do przepracowania 160 godzin, a wynagrodzenie minimalne w 2018 roku ustalono na poziomie 2100 zł, to wysokość dodatku za każdą godzinę pracy w nocy wyniosła 2,63 zł. Gdy pracownik przepracował w porze nocnej 8 godzin w miesiącu wrześniu 2018 roku, otrzymał dodatek za pracę w porze nocnej w wysokości 21,04 zł.

 

Z racji tego, że podstawę do obliczenia dodatku nocnego stanowi minimalne wynagrodzenie za pracę, to wraz z podniesieniem minimalnego wynagrodzenia wzrośnie kwota dodatków za pracę w nocy. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2018 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2019 roku minimalne wynagrodzenie za pracę w przyszłym roku będzie wynosić 2250 zł. Co ciekawe ustawodawca nie wprowadził obowiązku zaokrąglania dodatku do pełnych godzin, dlatego możliwe jest, że pracownik otrzyma wynagrodzenie z dodatkiem w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanej godziny. Dopuszczalna jest również kumulacja dodatku za pracę w porze nocnej z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych. Przepisy Kodeksu pracy wprowadzają możliwość zastąpienia dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej – ryczałtem. Jest to dopuszczalne w stosunku do osób, które wykonują pracę poza zakładem pracy. Wysokość ryczałtu ma odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Pragnę podkreślić, iż na mocy zmiany ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, od 1 stycznia 2017 roku przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie jest uwzględniany dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.