Związki zawodowe we Francji

Według danych francuskiego Centrum Studiów Zatrudnienia (Centre d’Études de l’Emploi, CEE) z września 2009 roku do związków zawodowych należy ok. 8 procent Francuzów. Najwyższe uzwiązkowienie jest w sektorze publicznym i w dużych firmach, a najmniejsze w małych zakładach.

We Francji związki zawodowe tworzone są głównie na poziomie branżowym, jednak na terenie całego kraju działa kilka dużych centrali związkowych. – Pomiędzy związkami zawodowymi czy federacjami związkowymi istnieje współzawodnictwo. Różne związki zawodowe mogą reprezentować tę samą grupę pracowników, dlatego też negocjują wspólnie. Zbiorowe układy pracy mogą być zawierane tylko przez przedstawicieli organizacji pracowników – pisze Jan Peter van den Toren w publikacji „Społeczna gospodarka rynkowa a uzwiązkowienie – międzynarodowa analiza porównawcza”.

Najważniejsze francuskie centrale związkowe to: CGT – Generalna Konfederacja Pracy (Confédération générale du travail), CFDT – Francuska Demokratyczna Konfederacja Pracy (Confédération française démocratique du travail), CFTC – Francuska Konfederacja Pracowników Chrześcijańskich (Confédération française des travailleurs chrétiens) oraz CFE-CGC związek zawodowy zrzeszający specjalistów i menedżerów (Confédération française de l’encadrement – confederation générale des cadres).We Francji działają także: FO – Siła Robotnicza (Force Ouvriere) oraz Krajowa Unia Autonomicznych Związków Zawodowych.

Francuska Demokratyczna Konfederacja Pracy liczy ponad 870 tys. członków, zarówno czynnych zawodowo, jak i emerytów. CFDT od początku istnienia Solidarności wspierała związek moralnie i materialnie. W sierpniu 1980 roku pierwszym zagranicznym związkowcem, jaki pojawił się w Stoczni Gdańskiej, był członek CFDT.

Po 1989 roku CDFT pomagała Solidarności w ramach umowy bilateralnej, a także projektów międzynarodowych, szczególnie w obszarze szkoleń trenerów związkowych i szkoleń tematycznych np. dotyczących systemów zabezpieczeń społecznych. Struktury CFDT są rozbudowane. Organizacja zakładowa zrzesza członków zatrudnionych w tym samym przedsiębiorstwie i działa pod kierunkiem delegatów związkowych w łączności z podstawową strukturą lokalną noszącą nazwę syndicat. Syndicat zrzesza pracowników z tej samej branży z danego terenu, w jego skład wchodzą organizacje zakładowe oraz członkowie indywidualni. Ta struktura wybiera swoje władze, mianuje delegatów związkowych w zakładach pracy, pomaga w działalności organizacjom zakładowym oraz koordynuje postulaty pracownicze. Syndicat jest podstawową strukturą decyzyjną, uczestniczy w zjazdach, przygotowuje uchwały programowe i ocenia działalność całej organizacji: federacji, unii terytorialnych i konfederacji oraz wybiera ich władze.W ramach CFDT działa 17 federacji branżowych oraz 3 konfederacyjne (kadr kierowniczych, emerytów oraz administracji publicznej i pokrewnych), a także unie międzybranżowe i departamentalne.

Generalna Konfederacja Pracy jest drugą pod względem wielkości francuską centralą związkową. Federacja skupia ponad 700 tysięcy osób w tym 33 krajowe federacje branżowe i 96 unii departamentalnych. W strukturach CGT funkcjonuje ponad 850 międzybranżowych unii lokalnych składających się z syndicat i z organizacji zakładowych istniejących w danej strefie terytorialnej i ponad 20 komitetów regionalnych, takich jak regionalne komitety społeczno-ekonomiczne.

Organizacją odwołującą się do społecznej nauki Kościoła i dialogu społecznego jest Francuska Konfederacja Pracowników Chrześcijańskich. Struktura tej centrali jest taka sama jak CFDT.

We Francji istnieją silne organizacje pracodawców, zrzeszające trzech na czterech przedsiębiorców. Najważniejszą federacją pracodawców jest MEDEF skupiająca przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 10 pracowników. Małe i średnie przedsiębiorstwa są reprezentowane przez Konfederację Małych i Średnich Przedsiębiorstw – CGPMR, natomiast osoby pracujące na własny rachunek przez Związek Pracodawców Rzemiosła – UPA.

10 kwietnia 2008 roku dwie organizacje pracodawców MEDEF i konfederacja małych i średnich przedsiębiorstw oraz dwie konfederacje związków zawodowych CGT i CFDT podpisały wspólne porozumienia o dialogu społecznym, które uzależniło reprezentatywność związków od wyborów w zakładach pracy.

Agnieszka Konieczny

źródło: www.eurofound.europa.eu/eiro/country_index.htm oraz www.solidarnosc.org.pl