Zaliczenie do wysługi lat pracy w gospodarstwie rolnym

W mojej praktyce zawodowej zdarzają się przypadki osób, które przed podjęciem pracy zawodowej wykonywały pracę w gospodarstwie rolnym. W pewnych sytuacjach, wymienionych w ustawie, prace te mogą zostać zaliczone do stażu pracy. W takiej sytuacji pracownik będzie mógł otrzymać wyższe świadczenia lub wyższą emeryturę. Kwestię tę reguluje ustawa z 1990 roku o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy.

Według ustawy istnieją trzy możliwości zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do wysługi lat:
1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,
2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,
3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 roku okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Zgodnie wyrokiem NSA w Warszawie z 5 października 2001 r. sygn. akt II SA 613/00 – przez prowadzenie gospodarstwa rolnego należy rozumieć samodzielną lub przy pomocy innych osób (osób bliskich, pracowników najemnych) faktyczną pracę w gospodarstwie rolnym wykonywaną na własny rachunek w charakterze właściciela bądź posiadacza w rozumieniu art. 336 Kodeksu cywilnego.

Praca w gospodarstwie powinna zostać udokumentowana. Na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy – szkole/placówce. Dokumentami potwierdzającymi są księgi podatkowe, rejestry gruntów, ewidencja wojskowa, w której np. zaznaczony jest fakt odroczenia służby wojskowej w związku z prowadzeniem gospodarstwa, dokumentacja związana z ubezpieczeniem społecznym, majątkowym, osobowym oraz inne znajdujące się w dyspozycji urzędu.

Jeżeli organ nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na piśmie. W takiej sytuacji okresy pracy w gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione w inny sposób – na przykład za pomocą innych dokumentów, takich jak odpisy aktów własności, postanowienia sądu, umowy cywilnoprawne, nakazy płatnicze, kwity obowiązkowych dostaw zboża lub żywca.

Okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być również udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne. Zeznania mogą być także odebrane – i w praktyce często tak się dzieje – przez pracownika urzędu gminy. Zeznania mogą być odebrane również przez pracodawcę świadka lub przez notariusza. W praktyce spotykam się z takim sposobem udowadniania pracy w gospodarstwie rolnym.W celu udowodnienia okresów pracy może okazać się konieczne przedłożenie dokumentu, który potwierdza istnienie gospodarstwa rolnego (zaświadczenie ze starostwa).

W przypadku pracy w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika należy przedstawić dowód zameldowania we wskazanym okresie (chyba, że gospodarstwo prowadzone było przez jego właściciela lub posiadacza). Pracownik może przedstawiać także inne dowody na okoliczność pracy w gospodarstwie w charakterze domownika.

Powyższe informacje są ważne szczególnie dla osób, u których od stażu pracy zależy np. nagroda jubileuszowa czy uprawniania emerytalne.

Małgorzata Karolczyk-Pundyk

W razie wątpliwości co do powyższego tekstu zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
www.kancelaria-porada.pl
biuro@kancelaria-porada.pl
tel. 781 729 460