Solidar Śląsko Dąbrow

Strategia przyjęta, czas na realizację

23 stycznia Rada Ministrów przyjęła Program dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce do 2030 roku. Jednym z jego najważniejszych elementów jest większe zaangażowanie państwa w kreowanie sytuacji w sektorze wydobywczym i jego otoczeniu. Górnicza Solidarność ocenia rządową strategię pozytywnie pod warunkiem, że zostanie ona zrealizowana.
 
Jak podkreśla Jarosław Grzesik, przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ Solidarność sukcesem jest już sam fakt, że program dla branży górniczej w ogóle powstał. – Poprzednia strategia wygasła w 2015 roku. Rządzącym wówczas politykom PO i PSL bardziej były w głowie plany likwidacji górnictwa niż jego rozwój. Nowy rząd z kolei, nie wiedzieć czemu, wyjątkowo długo przeciągał tę kwestię – mówi przewodniczący. Dodaje, że program powstał przy współudziale Zespołu Trójstronnego ds. Bezpieczeństwa Socjalnego Górników, a więc był przedmiotem konsultacji ze stroną społeczną. 
 
Rządowy program podzielono na dwie części. Pierwsza stanowi diagnozę obecnej sytuacji w branży oraz prognozę zapotrzebowania na węgiel kamienny do 2030 roku. W dokumencie zawarto trzy scenariusze: niski, referencyjny i wysoki, w których zapotrzebowanie naszej gospodarki na węgiel kamienny określono na poziomie: 56, 70-71 i 86 mln ton rocznie (w ubiegłym roku wydobycie osiągnęło poziom 65,8 mln ton). To, jaki scenariusz zostanie zrealizowany, będzie zależało m.in. od procesów inwestycyjnych w górnictwie i energetyce, rozwoju wysokosprawnej kogeneracji energii elektrycznej i cieplnej oraz od stworzenia odpowiedniego otoczenia prawnego dla sektora wydobywczego i energetyki opartej na węglu, a także od kierunku, w którym zmierzać będzie unijna polityka klimatyczno-energetyczna. Jednak, co warte podkreślenia, we wszystkich scenariuszach węgiel stanowi główny nośnik energii w polskim miksie energetycznym.
 
W drugiej części opracowanie skupia się na celach, które mają zostać zrealizowane w ramach rzędowego programu. – Celem głównym jest tworzenie warunków sprzyjających budowie rentownego, efektywnego i nowoczesnego sektora górnictwa węgla kamiennego, opartego na kooperacji, wiedzy i innowacjach, który działając w przyjaznym oraz przewidywalnym otoczeniu programowo – prawnym, pozwala na efektywne wykorzystanie kapitału zasobowego, społecznego i gospodarczego dla zapewnienia wysokiej niezależności energetycznej Polski oraz wspierania konkurencyjności gospodarki narodowej – czytamy w dokumencie. Cel ten ma zostać osiągnięty m.in. poprzez wdrożenie instrumentów takich, jak np. opracowanie odpowiednich aktów prawnych w celu zmniejszenia opodatkowania wyrobisk górniczych, czy instrumentów pozwalających zrównać pozycję konkurencyjną polskiego węgla z surowcem pochodzącym z importu. 
 
W programie zapisano też dalszą integrację górnictwa z energetyką oraz szerokie inwestycje w spółkach węglowych, w tym m.in. modernizację techniczną infrastruktury dołowej, udostępnianie nowych złóż, pogłębianie i budowę nowych szybów czy modernizację zakładów przeróbczych. Strategiczne działania zapisane w programie mają zostać doprecyzowane w nowej, kompleksowej ustawie o funkcjonowaniu górnictwa, która ma powstać do 2020 roku. 
 
– Jeśli zapisy programu zostaną wdrożone, istnieje duża szansa, że eksploatacja węgla kamiennego, surowca dla Polski strategicznego, znajdzie się wreszcie pod ścisłym nadzorem państwa. Osobną kwestią pozostaje, jak państwo ten nowy instrument wykorzysta. Górnicza Solidarność będzie się temu bacznie przyglądać – podkreśla Jarosław Grzesik.
 
Wśród oczekiwanych efektów realizacji programu wyliczono m.in. zaspokojenie krajowego zapotrzebowania na węgiel kamienny przez rodzime kopalnie, poprawę warunków pracy górników w podziemnych wyrobiskach oraz zmniejszenie liczby wypadków przy pracy. 
– Zapisy na papierze wyglądają całkiem nieźle. Mam nadzieję, że wkrótce przełożą się na konkretne działania, które w perspektywie kilkunastu lat uczynią polskie górnictwo stabilnym i bezpiecznym miejscem zatrudnienia. Aby tak się stało, niezbędne jest wypracowanie i możliwie szybkie zawarcie układów zbiorowych pracy na szczeblu poszczególnych spółek węglowych oraz Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Górnictwa Węgla Kamiennego. Trwają rokowania dotyczące układu zakładowego w Polskiej Grupie Górniczej, a w Jastrzębskiej Spółce Węglowej prace nad układem zostały niemal sfinalizowane. Prawdziwym wyzwaniem jest jednak skuteczne podjęcie rozmów na temat układu ponadzakładowego – wskazuje szef górniczej „S”. 
 
Rządowa strategia dla górnictwa jest dokumentem otwartym, który ma być uzupełniany o nowe rozwiązania, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Podmiotem odpowiedzialnym za jego realizację będzie resort energii. Przy ministrze energii ma powstać komitet sterujący, który zajmie się monitorowaniem przedsięwzięć zapisanych w programie. W skład komitetu mają wejść przedstawiciele organów rządowych oraz eksperci z dziedziny górnictwa i energetyki, a także przedstawiciel strony społecznej reprezentujący Zespół Trójstronny ds. Bezpieczeństwa Socjalnego Górników. 
 
Łukasz Karczmarzyk
źródło foto:pixabay.com/CC0
 

Dodaj komentarz