Rozwiązanie a wypowiedzenie umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy o pracę, niezależnie od tego, jakie ono jest, to jednostronne oświadczenie pracodawcy lub pracownika, które powoduje ustanie stosunku pracy po upływie okresu wypowiedzenia. Oznacza to, że skutek wypowiedzenia nie następuje od razu po jego otrzymaniu, a dopiero po pewnym czasie. Innymi słowy, jeśli dostaniecie wypowiedzenie, to na następny dzień przychodzicie do pracy i pracujecie aż do upływu okresu wypowiedzenia.

 

W zasadzie istnieją dwa rodzaje wypowiedzenia – definitywne i zmieniające. Przeważnie mamy do czynienia z wypowiedzeniem definitywnym, czyli takim, które polega na bezwarunkowym zakończeniu stosunku pracy. Należy pamiętać, że umowa o pracę na czas nieokreślony nie może zostać wypowiedziana bez żadnego powodu. Pracodawca wypowiadając taką umowę, musi to uzasadnić. Uzasadnienie musi być prawdziwe i pełne. To oznacza, że pracodawca ponosi odpowiedzialność za to, co wpisał w uzasadnieniu wypowiedzenia w tym sensie, że jeśli okoliczności te nie potwierdzą się w procesie sądowym – pracodawca będzie musiał z powrotem przyjąć pracownika do pracy, albo wypłacić mu odszkodowanie.

 

Jeśli u pracodawcy działa związek zawodowy, a pracownik do niego należy, to wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony musi być skonsultowane z organizacją związkową. W takiej sytuacji pracodawca przesyła do związku informację o tym, że zamierza zwolnić danego pracownika i dlaczego ma taki zamiar. Na tę informację związek może odpowiedzieć w terminie 5 dni od jej otrzymania.

 

UWAGA: Dni terminu liczymy kolejno niezależnie od tego, czy w trakcie terminu będą soboty i niedziele. Termin będzie przedłużony o jeden dzień, jeśli ostatni dzień terminu przypadnie na niedzielę bądź dzień ustawowo wolny od pracy.

 

Konsultacja wypowiedzenia często powoduje, że my jako strona związkowa już wiemy, że dany pracownik może się takiego wypowiedzenia spodziewać. Poza tym jako związek możemy już znacznie wcześniej podjąć się obrony pracownika właśnie w pismach konsultacyjnych. Konsultacja nie oznacza odmowy lub potwierdzenia zgody na zwolnienie. Oczywiście związek może napisać pracodawcy, że negatywnie odnosi się do tego wypowiedzenia, jednak to nie będzie traktowane jako wiążący pracodawcę brak zgody – za wyjątkiem pracowników objętych szczególną ochroną związkową. 

 

Niestety te uprawnienia nie dotyczą drugiego rodzaju wypowiedzenia umowy o pracę, czyli wypowiedzenia umowy na czas określony. Tutaj pracodawca może jako podstawę wypowiedzenia wpisać cokolwiek. Nie ma też w takiej sytuacji ustawowego obowiązku konsultacji związkowej. W mojej praktyce zdarzały się przypadki, że taka konsultacja miała miejsce ze względu na to, że wynikało to albo z układu zbiorowego pracy, albo z regulaminu. Niemniej to bardzo rzadko stosowane rozwiązania. 

 

Niezależnie od rodzaju wypowiedzenia, mamy 7 dni na odwołanie się od niego do sądu pracy, które liczymy od otrzymania wypowiedzenia.

 

Stosunek pracy może także ustać na skutek wręczenia pracownikowi przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego. W takim wypowiedzeniu pracodawca proponuje pracownikowi nowe warunki pracy. Jeśli pracownik do połowy okresu wypowiedzenia nie odmówi pracy na nowych warunkach, to one go obejmą po okresie wypowiedzenia. Jeśli jednak pracownik odmówi, to stosunek pracy ustanie po upływie okresu wypowiedzenia.

 

UWAGA: Przy wypowiedzeniu zmieniającym czym innym jest możliwość odwołania do sądu pracy, a czym innym decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu nowych warunków. Możliwa jest zatem sytuacja, że pracownik przyjmuje nowe warunki, a jednocześnie składa sprawę do sądu pracy.

 

Termin na odwołanie od tego wypowiedzenia także wynosi 7 dni, czyli zazwyczaj jest znacznie krótszy niż termin na zdecydowanie się, czy przyjmujemy nowe warunki czy nie. Oba terminy są niezależne, tak więc można złożyć pozew do sądu pracy np. po 5 dniach od wypowiedzenia i jednocześnie przyjąć nowe warunki. Po prostu utrzymamy pracę, a w sądzie będziemy kwestionować nowe warunki. Sąd pracy będzie bowiem rozpatrywał, czy wypowiedzenie zmieniające było zasadne.

 

Z kolei rozwiązanie umowy o pracę to jednostronne oświadczenie pracownika lub pracodawcy, które powoduje, że stosunek pracy ustaje z dniem doręczenia PISMA O ROZWIĄZANIU UMOWY O PRACĘ, a nie wypowiedzenia. W takiej sytuacji, ponieważ nie ma okresu wypowiedzenia, ustawodawca przyznał dłuższy termin na zaskarżenie sprawy do sądu pracy – 14 dni.

 

Pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w następujących sytuacjach:

1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, 

2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku

4) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa: 

a) dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, 

b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową, 

5) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

 

W powyższej sytuacji w razie umowy o pracę na czas nieokreślony, powinna nastąpić konsultacja związkowa, przy czym w tym przypadku związek ma jedynie 3 dni na przekazanie swojego stanowiska.

 

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe. Pracownik może rozwiązać umowę wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. W innych przypadkach rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jest niedopuszczalne.

 

Małgorzata Karolczyk-Pundyk
Forum Pokrzywdzonych Przez Państwo
tel. (+48) 781 729 460
www.forumpokrzywdzonych.pl