Rodzaje odsetek

Do początku 2016 roku w polskim prawie znane były odsetki za zaległości podatkowe, odsetki ustawowe i odsetki maksymalne, odsetki w transakcjach handlowych (dla przedsiębiorców). Podział ten był w miarę czytelny i raczej
nie generował problemów interpretacyjnych.
 

Od 2016 roku w dalszym ciągu funkcjonują odsetki za zaległości podatkowe, ale mamy także odsetki kapitałowe, odsetki ustawowe, maksymalne odsetki ustawowe, odsetki za opóźnienie, odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych (dla przedsiębiorców), maksymalne odsetki za opóźnienie. Dość trudno jest zorientować się, z jakimi odsetkami mamy do czynienia, szczególnie, że różnią się one nie
tylko nazwą, ale i wartością procentową.

 

Odsetki kapitałowe stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału. Odsetki kapitałowe należą się tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia
sądu albo decyzji organu. Jeżeli wysokość odsetek kapitałowych nie zostanie w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (czyli odsetki w wysokości 5 proc. w skali roku). 

Odsetki kapitałowe to inaczej odsetki ustawowe, przy czym mogą być one wyższe niż 5 proc., ale nie mogą przekraczać wartości maksymalnych odsetek ustawowych.

 

Odsetki ustawowe należą się wtedy, gdy nie zastrzeżono innych odsetek i obecnie ich wartość wynosi 5 proc. w skali roku. Maksymalne odsetki ustawowe wynoszą dwukrotność odsetek ustawowych, czyli 10 proc. w skali roku.

 

Odsetki za opóźnienie wynikają z opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego.
Odsetki te wynoszą obecnie 7 proc. w skali roku. Natomiast maksymalna wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie to 14 proc. w skali roku.

 

W ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, mającej zastosowanie co do zasady do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług pomiędzy szeroko rozumianymi przedsiębiorcami, wprowadzono zasady naliczania odsetek dla transakcji handlowych. 

 

Jeśli termin zapłaty nie został określony w umowie, a wierzyciel spełnił swoje świadczenie 

oraz nie otrzymał zapłaty, wierzycielowi bez wezwania przysługują odsetki ustawowe po upływie 30 dni od dnia spełnienia swojego świadczenia do dnia wymagalności (najczęściej 

jest to dzień zapłaty określony w fakturze VAT lub w wezwaniu do zapłaty).

 

Jeśli termin zapłaty został określony, a wierzyciel spełnił swoje świadczenie oraz nie otrzymał zapłaty w terminie wymagalności (przeważnie termin zapłaty określony na fakturze), wierzycielowi przysługują bez wezwania odsetki. chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki. Odsetki te są naliczane także w wypadku gdy termin zapłaty został co prawda dochowany, 

ale w sposób nieuzasadniony wynosił więcej niż 60 dni. Na chwilę obecną wartość tych odsetek wynosi 9,5 proc.

 

Z powodu tak dużego zróżnicowania w nazewnictwie odsetek, trzeba zwracać szczególną uwagę na treść podpisywanych umów. Wartości odsetek mogą się zmieniać, co wynika ze zmiany przepisów, dlatego warto sprawdzić, jakie są aktualne wartości w dacie zawierania umowy.

 

Małgorzata Karolczyk-Pundyk
 

W razie wątpliwości co do powyższego tekstu zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
www.kancelaria-porada.pl
biuro@kancelaria-porada.pl

tel. 781 729 460