Przestępstwa „przepołowione”

W polskim ustawodawstwie karnym przyjęto koncepcję, w której podobne zachowanie sprawcy przestępstwa raz może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie, a innym razem jako przestępstwo, w zależności od skutków lub innych okoliczności czynu. Powyższe jest niezwykle istotne z punktu widzenia sprawcy, oraz dotkliwości kary przewidzianej za dokonanie czynu. Warto znać granice przepołowienia przestępstw, albowiem mają one kluczowe znaczenie dla dolegliwości kar grożących sprawcy.

 

Flagowym przykładem czynu przepołowionego jest kradzież. I tak, zgodnie z treścią art. 119 § 1 Kodeksu wykroczeń odpowiedzialności podlega ten, kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia. Kara przewidziana dla powyższego wykroczenia to areszt, ograniczenie wolności albo grzywna.
Zaś w myśl art. 278 Kodeksu karnego, kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tym samym rodzaj odpowiedzialności (grzywna, ograniczenie wolności, areszt/pozbawienie wolności) uzależniony jest od wartości przywłaszczonego mienia. W roku 2016 minimalne wynagrodzenie wynosi 1.850 zł brutto. To zaś oznacza, że w przypadku kradzieży telefonu o wartości do 462,50 zł sprawca będzie odpowiadał za wykroczenie, podczas gdy zabór telefonu o wartości 463 zł będzie stanowił występek stypizowany w art. 278 K.k. Warto pamiętać, że wysokość wynagrodzenia minimalnego nie jest wartością stałą. Zmienia się ona corocznie w zależności od ustaleń Komisji Trójstronnej.

 

Innym przykładem czynu przepołowionego jest wypadek drogowy (art. 177 K.k.), który stanowi przestępstwo tylko wówczas, jeżeli w jego wyniku inna osoba doznała co najmniej naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia na czas powyżej 7 dni (w pozostałych przypadkach, a zatem samo uszkodzenie mienia bądź doznanie obrażeń poniżej 7 dni skutkuje odpowiedzialnością za wykroczenie). 

 

Bardzo istotnym przestępstwem przepołowionym jest również czyn polegający na prowadzeniu pojazdu po spożyciu alkoholu. Omawiając zagadnienie przedmiotowego czynu należy w pierwszej kolejności odwołać się do art. 115 § 16 Kodeksu karnego, który definiuje stan po spożyciu alkoholu. Wskazać należy, że stan nietrzeźwości powodujący odpowiedzialność karną w rozumieniu Kodeksu karnego to sytuacja, w której:

1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub

2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

W razie obecności alkoholu we krwi co najmniej w wysokości określonej w przywołanym przepisie sprawca odpowiada za przestępstwo z art. 178a K.k. penalizowanym karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 

Za wykroczenie odpowiada zaś – zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń – osoba prowadząca pojazd w stanie po spożyciu alkoholu. Stan po spożyciu alkoholu, zdefiniowany w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

1) stężenia we krwi od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ alkoholu albo

2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

Tym samym w przypadku obecności w wydychanym powietrzu od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ alkoholu sprawca będzie odpowiadał za wykroczenie, zaś w razie przekroczenia maksymalnego dopuszczalnego stężenia alkoholu we krwi za przestępstwo, co oznacza, że katalog kar grożący za popełnienie czynu będzie znacznie surowszy. 

Bartosz Jakubowski
CDO24 Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia: 801 00 31 38

Informujemy, że powyższy artykuł nie jest opinią ani poradą prawną i nie może służyć jako ekspertyza przed sądem, urzędem czy osobą prywatną. Proszę pamiętać, że ze względu na długość opracowania artykuł dostarcza jedynie informacji ogólnych, które w konkretnym przypadku nie mogą zastąpić porady prawnej.

Proszę pamiętać, że osoby posiadające Ochronę Prawną CDO24 zawsze mogą zasięgnąć dodatkowych informacji w departamencie prawnym CDO24 pod numerem telefonu 801 003 138 (lub 32 44 57 822), który działa codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.30. Pozostałe osoby zainteresowane posiadaniem ochrony prawnej zapraszamy do zapoznania się z ofertą CDO24 na stronie internetowej www.cdo24.pl.

Masz pytanie do prawnika? Napisz do nas: gazeta@cdo24.pl. Odpowiedzi na najciekawsze i najczęściej pojawiające się Państwa pytania, będziemy zamieszczali w naszych artykułach.