Projekt związkowy ma być podstawą umowy społecznej

Projekt przygotowany przez związki zawodowe będzie podstawą do dalszych rozmów dotyczących transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego – uzgodniono 25 stycznia podczas spotkania reprezentantów strony społecznej z delegacją rządową. Poszczególne bloki tematyczne związkowego projektu będą negocjowane w zespołach roboczych z udziałem przedstawicieli różnych resortów. 

 

– Przeanalizowaliśmy poszczególne rozdziały naszej propozycji. Pewne wątpliwości, które miała strona rządowa, zostały z naszej strony wytłumaczone. Myślę, że w trakcie prac zespołów roboczych opracujemy szczegóły, które pozwolą nam wyjść do mieszkańców Śląska i powiedzieć, że tutaj nie będzie krainy starych ludzi i zgaszonego światła o dwudziestej – powiedział po zakończeniu poniedziałkowych rozmów w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach Dominik Kolorz, szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”. 

 

– Są kwestie w których się zgadzamy i są takie, które wymagają uzgodnień – mówił w rozmowie z dziennikarzami Artur Soboń, pełnomocnik rządu ds. transformacji spółek energetycznych i górnictwa węgla kamiennego, wiceminister aktywów państwowych. Zaznaczył, że poszczególne obszary tematyczne wskazane w związkowym projekcie umowy społecznej będą przedmiotem prac zespołów roboczych, które rozpoczną się najprawdopodobniej w przyszłym tygodniu z udziałem przedstawicieli różnych resortów. – Są to kwestie pracownicze, kwestie społeczne, są to kwestie rozwojowe, są to kwestie związane z wykorzystaniem funduszy europejskich, wreszcie kwestie związane z klimatem, z polityką energetyczną państwa oraz kwestie związane z pomocą publiczną – wyliczył wiceszef MAP. 

 

Dominik Kolorz podkreślił, że dla strony związkowej najważniejszym elementem umowy społecznej obok kwestii socjalnych i harmonogramu likwidacji poszczególnych kopalń są inwestycje w kreowanie nowych miejsc pracy oraz w czyste technologie węglowe, które zagwarantują zbyt dla węgla wydobywanego w polskich kopalniach i pracę dla zatrudnionych tam pracowników. – Jeżeli Bruksela ma zamiar wspierać technologie niskoemisyjne, to wszystkie nasze propozycje inwestycyjne takie właśnie są – podkreślił  przewodniczący. Jako przykład podał zapis związkowego projektu umowy dotyczący budowy instalacji do zgazowywania węgla, która może dostarczyć na polski rynek 2,5 mld m³ gazu SNG rocznie. Inwestycje w produkcję gazu z węgla z jednej strony mają pozwolić uniezależnić się Polsce od dostaw tego surowca z Rosji, a z drugiej zapewnić stabilność krajowemu systemowi energetycznemu.   

 

Podczas poniedziałkowych rozmów strona związkowa przedstawiła również postulat, aby nowy blok energetyczny w elektrowni Ostrołęka był, jak pierwotnie planowano, zasilany węglem kamiennym, a nie gazem. Budowa węglowej elektrowni Ostrołęka C rozpoczęła się w 2018 roku. Jednakże w czerwcu ubiegłego roku, mimo ogromnych nakładów finansowych zainwestowanych w ten projekt ogłoszono, że nowy blok będzie opalany nie węglem, ale gazem ziemnym. – Jako państwo ponieśliśmy tam (przy budowie bloku węglowego w Ostrołęce – przyp. red.) już zbyt duże koszty, żeby w tej chwili marnotrawić parę mld zł.  Mamy nadzieję,  że rząd przynajmniej jeszcze raz się nad tym pochyli – powiedział szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”. 

 

18 stycznia związki zawodowe przekazały Ministerstwu Aktywów Państwowych własny projekt umowy społecznej dotyczącej transformacji górnictwa węgla kamiennego. Wcześniej, 13 stycznia strona społeczna odrzuciła rządowy projekt, który liczył 5 niepełnych stron, z których jedna zawierała wyłącznie nazwiska jego sygnatariuszy. 

 

Kluczowe elementy dokumentu przygotowanego przez stronę społeczną dotyczą mechanizmu finansowania transformacji gospodarczej województwa śląskiego, inwestycji w nowoczesne, niskoemisyjne i bezemisyjne technologie węglowe oraz systemu osłon socjalnych dla pracowników sektora wydobywczego. 

 

W części  dotyczącej systemu finansowania transformacji gospodarczej w regionie znalazły się m.in. zapisy o powołaniu spółki na wzór Polskiego Fundusz Rozwoju, czu Śląskiego Funduszu Rozwoju, którego statutowym celem będzie odbudowa potencjału gospodarczego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego .

 

Transformacja górnictwa oznacza transformację całego przemysłu w regionie, dlatego fundamentelnym elemetem związkowego projektu umowy społecznej są inwestycji zapewniające bezpieczeństwo energetyczne regionu i kraju. Chodzi o technologie, które pozwalają na wykorzystanie węgla w tzw. okresie przejściowym, czyli  do momentu osiągnięcia przez Polskę neutralności klimatycznej. W projekcie wskazane są m.in. inwestycje w nowoczesne niskoemisyjne instalacje zgazowywania węgla do SNG lub metanolu, instalacje IGCC, czyli niskoemisyjne i wysokosprawne bloki energetyczne czy też tzw. „błękitny węgiel”.  

 

Projekt przewiduje też wdrożenie systemu osłon socjalnych dla pracowników sektora górniczego. Zawiera on  takie instrumenty jak urlopy górnicze czy jednorazowe odprawy dla pracowników likwidowanych kopalń. Przewiduje też pięcioletnie dodatki wyrównawcze dla osób, które samodzielnie znajdą pracę poza górnictwem, a także bezpłatne programy przekwalifikowania.

 

W związkowym projekcie umowy społecznej wymienione sąteż  terminy zakończenia wydobycia w poszczególnych kopalniach.Są one takie same jak zapisano w umowie pomiędzy związkowcami a rządem we wrześniu 2020 roku. 

 

łk, ny