Potrącenia z wynagrodzenia za pracę

Oznacza to, że wierzyciel ma prawo od razu bez żadnego wezwania przekazać sprawę do komornika, który rozpocznie egzekucję komorniczą. Jeśli wyrok zasądza alimenty, wierzyciel może wysłać go do pracodawcy, który bez zgody dłużnika będzie potrącał alimenty z jego wynagrodzenia. Oznacza to zatem, że podstawą do potrącenia w tym przypadku są m.in. prawomocne orzeczenia i ugody sądowe, akty egzekucyjne zaopatrzone w klauzulę wykonalności lub decyzje administracyjne o charakterze egzekucyjnym wydane na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Pozostałe kwoty, czyli sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia – potrąca się w trybie postępowania egzekucyjnego na podstawie wniosku komornika po przedstawieniu tytułu wykonawczego.

W określonych przypadkach – już poza potrącaniem zasądzonych przez sąd świadczeń, potrąca się zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi w celu realizacji określonych zadań wynikających ze stosunku pracy oraz kary pieniężne z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników.

Potrącić bez zgody pracownika można jedynie te należności, o których pisałam powyżej.

Przepisy określają zasady oraz tryb dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę należności na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, z pominięciem stosowania sądowego lub administracyjnego postępowania egzekucyjnego.

Pracodawca ma obowiązek dokonania potrąceń z wynagrodzenia za pracę – w ramach wspomnianego trybu uproszczonego – w celu zaspokojenia świadczeń alimentacyjnych. Jest to obowiązek pracodawcy, z którego musi się on wywiązać bez względu na swoją wolę czy interes.

Warunkiem dokonania potrąceń, o których mowa, jest wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego.

Uproszczony (bezegzekucyjny) tryb potrąceń nie podlega zastosowaniu gdy:

– świadczenia alimentacyjne mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie wszystkich należności alimentacyjnych,

– wynagrodzenie za pracę zostało zajęte w trybie egzekucji sądowej lub administracyjnej.

Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:

– w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia,

– w przypadku egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.

Podobne ograniczenia przewidziano w przypadku zbiegu potrąceń z różnych tytułów prawnych – w konsekwencji tego:

– potrącenia obejmujące sumy egzekwowane na podstawie tytułów wykonawczych przeznaczone na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz kwoty zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi – nie mogą łącznie przekraczać 1/2 wynagrodzenia,

– potrącenia, o których wyżej mowa, łącznie z potrąceniami obejmującymi kwoty egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych – nie mogą w sumie przekraczać 3/5 wynagrodzenia.

Kary pieniężne podlegają potrąceniu w granicach określonych w art.108 Kp, czyli kara pieniężna za jedno przekroczenie oraz za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać 1/10 wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty po dokonaniu pozostałych potrąceń.

UWAGA: W przypadku potrącania sum na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych niektóre składniki płacowe podlegają egzekucji do pełnej wysokości. Do tych składników należą:

– nagrody z zakładowego funduszu nagród,

– dodatkowego wynagrodzenia rocznego – czyli świadczenia pieniężnego przysługującego na podstawie przepisów ustawy z dnia 12.12.1997 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 1144 o dodatkowym wynagrodzeniu pracowników sfery budżetowej),

– należności przysługujących pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej.

Dokonywanie bezpodstawnych potrąceń z wynagrodzenia za pracę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym i jest objęte odpowiedzialnością kodeksową. Czyn ten jest zagrożony karą grzywny. Grzywna może być wymierzona w kwocie nie niższej niż 1 000 zł i nie wyższej niż 30 000 zł.