Postępowanie egzekucyjne
Niniejszy artykuł dotyczy postępowania cywilnego opartego na Kodeksie postępowania cywilnego. Postępowanie egzekucyjne polega na przymusowym ściągnięciu długu. Dlaczego używamy zwrotu „przymusowy”? Egzekucja jest przymusowa, ponieważ wykonuje ją czynnik państwowy, przeważnie komornik, który ma obowiązek prowadzić egzekucję zgodną z wnioskiem wierzyciela. Ponadto egzekucję prowadzi się bez względu na wolę dłużnika. W postępowaniu egzekucyjnym występują następujące podmioty:
1. dłużnik – osoba, która ma obowiązek spłacić dług,
2. wierzyciel – osoba, która ma prawo wyegzekwować dług,
3. organ egzekucyjny – przeważnie komornik, ewentualnie sąd.
Komornik to organ egzekucyjny, który ma obowiązek wyegzekwować od dłużnika kwotę lub obowiązek zasądzony wyrokiem. Komornik to „ostatni etap” związany z dochodzeniem długów od dłużnika. Dług to obowiązek wykonania czynności na rzecz jakieś osoby. Dług może wynikać z różnych tytułów, na przykład zobowiązania, odszkodowania, alimentów (długi mogą być pieniężne i niepieniężne). Komornik może egzekwować tylko wtedy, kiedy pozwalają mu na to przepisy prawa. Należy pamiętać o tym, że komornik nie może do nas zastukać i bezpodstawnie toczyć egzekucję. Komornik działa na rozkaz wierzyciela. Komornik ma obowiązek prowadzić egzekucję, jeśli otrzyma prawidłowo napisany wniosek o wszczęcie egzekucji i wyrok z klauzulą. Poza tym komornik ściąga długi od osób, które nie chcą dobrowolnie ich spłacić. To znaczy, że komornik przychodzi do osób, które zalegają z płaceniem swoich długów i wierzyciel nie ma innego wyjścia, jak zastosować środki przymusu poprzez egzekucję komorniczą.
Każde postępowanie egzekucyjne zaczyna się w momencie złożenia przez wierzyciela wniosku o wszczęcie egzekucji. Aby wszcząć egzekucję, wierzyciel musi najpierw posiadać tytuł wykonawczy, którym może być:
1. orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu;
2. ugoda zawarta przed sądem;
3. orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu;
4. wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem;
5. ugoda przed mediatorem;
6. inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej,
7. akty notarialne na zasadach przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego.
Jeżeli wierzyciel posiada któryś z powyższych dokumentów i uzyskał dla niego klauzulę wykonalności, wtedy może złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji.
UWAGA: Niektóre orzeczenia posiadają rygor natychmiastowej wykonalności, a to oznacza, że nie muszą być prawomocne, aby uzyskać klauzulę wykonalności.
Czym jest klauzula wykonalności?
W uproszczeniu można powiedzieć, że klauzula wykonalności to poświadczenie przez sąd, że konkretny wyrok czy ugoda są prawomocne i można na ich podstawie prowadzić postępowanie egzekucyjne. Klauzula przeważnie wygląda w ten sposób, że na wyroku przybija się czerwoną pieczątkę z tekstem, który brzmi następująco: W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia … 20 … r. Sąd … w … stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości/w zakresie… oraz poleca wszystkim urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.
Orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne/natychmiast wykonalne.
Co się dzieje po złożeniu wniosku o wszczęcie egzekucji?
Po złożeniu wniosku organ, który prowadzi egzekucję – przeważnie komornik, wzywa wierzyciela do zapłaty zaliczki na prowadzenie egzekucji. Wysokość zaliczki wynika z przepisów prawa. Zaliczka zostanie zwrócona po wyegzekwowaniu długu. Następnie rozpoczyna się egzekucja, która może przebiegać różnie w zależności od tego, z jakich składników majątku dłużnika będzie zaspokajany dług wierzyciela. Można prowadzić egzekucję z:
1. nieruchomości,
2. wynagrodzenia za pracę,
3. środków na rachunkach bankowych,
4. ruchomości (na przykład samochód),
5. innych składników.
Małgorzata Karolczyk-Pundyk
Forum Pokrzywdzonych Przez Państwo
tel. (+48) 781 729 460
www.forumpokrzywdzonych.pl
