Polska droga do czystego środowiska

Ochrona klimatu bez konieczności likwidacji przemysłu, solidarne zaangażowanie państw spoza UE w działania na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz przeprowadzenie bilansu kosztów i osiągniętych celów dotychczasowej polityki klimatycznej – to najważniejsze postulaty strony społecznej sformułowane podczas konferencji „Polska droga do czystego środowiska – Społeczny PRE_COP24”, która odbyła się w dniach 9-10 sierpnia w Katowicach. 

 

W międzynarodowej konferencji, której głównymi organizatorami były trzy największe w Polsce centrale związkowe: NSZZ Solidarność, OPZZ i Forum Związków Zawodowych, wzięło udział niemal 300 gości. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele rządu, pracodawcy z branży górniczej i energetycznej, naukowcy oraz przedstawiciele związków zawodowych z całego świata. Celem konferencji było wypracowanie i prezentacja postulatów strony społecznej przed szczytem klimatycznym Organizacji Narodów Zjednoczonych COP24, który obędzie się w grudniu w stolicy Górnego Śląska. 

 

Koniec z dekarbonizacją

Efektem dwudniowego cyklu debat było przyjęcie wspólnego stanowiska stron, które zostało podpisane przez liderów polskich central związkowych. W dokumencie liderzy NSZZ Solidarność, OPZZ i Forum Związków Zawodowych zaapelowali o przewartościowanie dotychczasowej polityki klimatycznej i zastąpienie w niej pojęcia „dekarbonizacji”, czyli odejścia od węgla, pojęciem „neutralności klimatycznej”. Tak określony cel miałby osiągnięty przez dwa równoprawne działania – redukcję gazów cieplarnianych oraz ich pochłanianie przez lasy, gleby i torfowiska, przy założeniu, że wszystkie kraje zaangażują się w wysiłki na rzecz ochrony klimatu w sposób solidarny. Do tej pory restrykcyjna polityka klimatyczna jest prowadzona w zasadzie wyłącznie w Unii Europejskiej kosztem gospodarek krajów członkowskich Wspólnoty. 

 

Jak podkreślił podczas konferencji Jarosław Grzesik, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ Solidarność, grudniowy szczyt klimatyczny w Katowicach będzie miał ogromne znaczenie dla polskiej gospodarki. – Już kilkanaście lat temu Solidarność jako pierwsza instytucja zaczęła mówić, że polityka klimatyczna realizowana przez Unię Europejską doprowadzi do ruiny polską gospodarkę. To, co kiedyś mówiły tylko związki zawodowe, dzisiaj mówią również przedstawiciele polskiego rządu. To bardzo ważne, bo grudniowa konferencja w Katowicach może być ostatnią szansą na złagodzenie unijnej polityki klimatycznej – wskazywał szef KSGiE. 

 

Ochrona miejsc pracy

W ocenie polskich związków zawodowych działania na rzecz ochrony klimatu muszą iść w parze z ochroną miejsc pracy w przemyśle. – Emisję gazów cieplarnianych trzeba ograniczać, ale nie kosztem tego, że nie będziemy rozwijać przemysłu. Gazy cieplarniane mogą służyć jako półprodukty dla przemysłu i przyczyniać się do tworzenia nowych miejsc pracy – mówił podczas konferencji Kazimierz Grajcarek, koordynator Społecznego PRE_COP24.

 

Na konieczność uwzględnienia ochrony miejsc pracy w polityce klimatycznej zwrócił też uwagę w swoim wystąpieniu wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski. Ocenił też, że strategia Unii Europejskiej dotycząca redukcji gazów cieplarnianych powinna uwzględniać możliwość zwiększenia pochłaniania dwutlenku węgla przez kluczowe elementy środowiska naturalnego, w szczególności lasy. – Ważne będzie, aby na COP-ie zapewnić wszystkim uczestnikom dobrowolność wyboru metod redukcji emisji dwutlenku węgla i sposobu wykorzystania zasobów naturalnych. Powinno to być podstawowym warunkiem powodzenia grudniowego szczytu klimatycznego – wskazał wiceminister Tobiszowski. – Realizacja celów polityki klimatycznej musi być oparta o bilans zysków i strat oraz wykorzystanie innowacyjnych technologii. Polityka ta nie może powodować utraty konkurencyjności przemysłu oraz poszerzać sfery ubóstwa energetycznego – mówił wiceszef resortu energii. 

 

Koszty i skutki

O potrzebie opracowania bilansu kosztów i skutków dotychczasowej polityki klimatycznej mówił również Tomasz Rogala, prezes Polskiej Grupy Górniczej oraz prezydent Europejskiego Stowarzyszenia Węgla Kamiennego i Brunatnego Euracoal. Jak zaznaczył, emisja dwutlenku węgla spowodowana działalnością człowieka to zaledwie 5 proc. globalnej emisji tego gazu do atmosfery. Z tej liczby zaledwie 9 proc. przypada na Unię Europejską. Za pozostałą emisję są odpowiedzialne takie kraje jak Chiny, Indie i Stany Zjednoczone, gdzie nie obowiązują restrykcyjne regulacje klimatyczne, jakie narzuciła krajom członkowskim Unia Europejska. Ponadto prezes PGG wskazał, że postępująca dekarbonizacja gospodarek krajów Unii Europejskiej idzie w parze z coraz większym importem węgla spoza Wspólnoty. Tylko w zeszłym roku do UE sprowadzono 173 mln ton węgla. Rogala postawił tezę, że dotychczasowa, antywęglowa polityka klimatyczna UE przyczyniła się do utraty ok. 700 tys. miejsc pracy w krajach członkowskich. 

 

Potrzebny konsensus

Konferencję „Polska droga do czystego środowiska – Społeczny PRE_COP24” objął patronatem prezydent RP Andrzej Duda. Prezydent Duda skierował list do uczestników tego wydarzenia, w którym zaznaczył, że wysiłek na rzecz ochrony środowiska naturalnego leży w żywotnym interesie całej ludzkości i właśnie dlatego powinien być oparty na konsensusie i brać pod uwagę możliwość zrównoważonego rozwoju w poszczególnych krajach. – Globalnej emisji dwutlenku węgla nie da się ograniczyć, narzucając krajom słabszym rozwiązania, które promują kraje bogatsze i bardziej rozwinięte – wskazał Andrzej Duda. 

 

Szczyt klimatyczny COP24 odbędzie się w Katowicach w dniach 3-14 grudnia. W jego trakcie planowane jest przyjęcie pakietu wdrażającego tzw. Porozumienie Paryskie. Porozumienie podpisane w 2015 roku na konferencji klimatycznej w Paryżu to pierwsza w historii międzynarodowa umowa, która zobowiązuje wszystkie państwa świata do działań na rzecz ochrony klimatu, wyznaczając tym samym światową politykę klimatyczno-energetyczną na kolejne lata. 

 

Łukasz Karczmarzyk

źródło foto: własne oraz precop24.eu