Odpowiedzialność pracownika za udział w strajku

Kwestia organizacji i uczestnictwa w strajku należy do tzw. zbiorowego prawa pracy. Konsekwencje udziału w strajku mogą być różne w zależności od spełnienia kryteriów, które decydują o jego legalności.

Definicja strajku została zawarta w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Jak stanowi art. 17 tej ustawy, strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu dotyczącego warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych.

Strajk przeprowadzony zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych nie może wiązać się dla pracownika z negatywnymi konsekwencjami. Pracownik nie otrzymuje za ten czas wynagrodzenia za pracę, ale nie może z tego powodu zostać zwolniony z pracy. Strajk przeprowadzony legalnie stanowi jeden ze środków wpływania na pracodawcę, gdy inne metody skłaniające do podjęcia negocjacji nie odniosą rezultatu.

Z kolei w przypadku przeprowadzenia strajku nielegalnego, możliwe jest pociągnięcie pracownika do odpowiedzialności, co może się wiązać nawet z rozwiązaniem z nim stosunku pracy bez wypowiedzenia. Pracodawca może zastosować wobec pracownika sankcje przewidziane prawem pracy, np. kary porządkowe, jednakże pod warunkiem udowodnienia mu winy w postaci umyślności lub rażącego niedbalstwa. Udział w nielegalnym strajku stanowi naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych – przestrzegania czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, przestrzegania regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, dbałości o dobro zakładu pracy oraz ochrony jego mienia.

Trzeba także zwrócić uwagę, że inne skutki mogą powstać dla pracownika, który uczestniczył w strajku, a inne dla pracownika, który taki strajk zorganizował mając świadomość jego nielegalności. Odpowiedzialność organizatora nielegalnego strajku jest zawsze większa niż odpowiedzialność biernego uczestnika. Osobom będącym organizatorami strajku należy stawiać wyższe wymagania niż innym pracownikom, co do rozeznania sytuacji i oceny zgodności strajku z ustawą. Tacy pracownicy mają świadomość niezgodnego z prawem charakteru akcji strajkowej, ponieważ powinni znać przepisy prawa w tym zakresie. Nie wyklucza to jednakże obowiązku dochowania przez pracodawcę obowiązków z zakresu przeprowadzenia konsultacji związkowej i uzyskania zgody właściwego organu, np. zarządu zakładowej organizacji związkowej.

Anna Trojnar-Słomska
CDO24 Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia: 801 00 31 38

Informujemy, że powyższy artykuł nie jest opinią ani poradą prawną i nie może służyć jako ekspertyza przed sądem, urzędem czy osobą prywatną. Proszę pamiętać, że ze względu na długość opracowania artykuł dostarcza jedynie informacji ogólnych, które w konkretnym przypadku nie mogą zastąpić porady prawnej.

Proszę pamiętać, że osoby posiadające Ochronę Prawną CDO24 zawsze mogą zasięgnąć dodatkowych informacji w departamencie prawnym CDO24 pod numerem telefonu 801 003 138 (lub 32 44 57 822), który działa codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.30. Pozostałe osoby zainteresowane posiadaniem ochrony prawnej zapraszamy do zapoznania się z ofertą CDO24 na stronie internetowej www.cdo24.pl.