Odpowiedzialność pracodawcy za rzeczy pracownika
Przepisy Kodeksu pracy nie regulują odpowiedzialności zakładu pracy z tytułu szkód wynikłych z niewykonania obowiązku pieczy nad rzeczami pracownika. W takich przypadkach podstawę prawną roszczenia odszkodowawczego pracownika będzie stanowił przepis art. 471 K.c., który z mocy art. 300 K.p. w prawie pracy stosuje się odpowiednio.
Art. 471 Kodeksu cywilnego stanowi: „Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Niemniej odpowiedzialność za rzeczy pracownika spoczywa na pracodawcy, co znalazło odzwierciedlenie w orzecznictwie. Pracodawca przez nawiązanie stosunku pracy przyjmuje na siebie jednocześnie zobowiązanie zapewnienia pracownikowi odpowiednich warunków pracy, w których mieści się również obowiązek pieczy nad rzeczami pracownika, wniesionymi do zakładu w związku z pracą (wyrok SN z 17 października 1977 r., I PR 89/77).
Obowiązek roztoczenia pieczy nad rzeczami pracownika wynika już z samej umowy o pracę. Nadto taki obowiązek może wynikać z umowy o przechowanie. Ta ostatnia umowa dochodzi do skutku w momencie oddania rzeczy przez pracownika pracodawcy, który zobowiązuje się ją przechowywać w stanie niepogorszonym w przeznaczonym do tego pomieszczeniu przez okres świadczenia pracy przez pracownika.
Warunkami odpowiedzialności pracodawcy są: niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez niego obowiązku zapewnienia właściwej pieczy nad pozostawionymi na terenie zakładu pracy rzeczami pracownika, powstała w wyniku tego zdarzenia szkoda majątkowa po stronie pracownika oraz istnienie normalnego związku przyczynowego między naruszeniem przez niego swego obowiązku a zaistnieniem szkody.
Udowodnienie przez pracownika wszystkich wskazanych wyżej przesłanek odpowiedzialności pracodawcy nie oznacza automatycznie, że będzie on ponosił odpowiedzialność odszkodowawczą. Pracodawca może uwolnić się od tej odpowiedzialności, jeżeli udowodni, że nie roztoczył on pieczy nad rzeczami pracownika wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.