Największym problemem może być udokumentowanie okresów składkowych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych szacuje, że w związku z obniżeniem wieku emerytalnego, w ostatnim kwartale tego roku złożonych zostanie ponad 330 tys. wniosków o przyznanie emerytury. Do tej pory rocznie rozpatrywano ok. 200 tys. tego typu spraw.

 

Już 1 października tego roku wejdzie w życie ustawa przywracająca wiek emerytalny do wysokości sprzed reformy przeprowadzonej przez koalicję PO-PSL. Kobiety ponownie nabędą uprawnienia emerytalne po ukończeniu 60 lat, mężczyźni 65. Jak informuje Aldona Węgrzynowicz, rzecznik prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Chorzowie, z przeprowadzonych przez ZUS analiz wynika, że w województwie śląskim liczba wniosków o przyznanie emerytury może być wyższa nawet o ponad 20 proc. Będę je składać zarówno te osoby, które już osiągnęły wiek emerytalny, jak i te, które uprawnienia emerytalne nabędą do końca roku. – Apelujemy do wszystkich osób, które planują przejście na emeryturę, by już teraz skontaktowały się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych – mówi Aldona Węgrzynowicz.

 

Doradca w każdym oddziale ZUS

W ramach kampanii „Godny Wybór. Przywrócenie Wieku Emerytalnego Zakład Ubezpieczeń Społecznych od 1 lipca doradcy emerytalni będą dyżurować we wszystkich oddziałach ZUS. Pilotaż tego programu ruszył 4 maja w II oddziale ZUS w Warszawie oraz w ZUS w Zabrzu. Do pozostałych placówek także zaczęły się zgłaszać pierwsze osoby. – Pewne zainteresowanie już widać, ale nie jest ono takie, jakiego się spodziewamy. Obawiamy się, że wiele osób zostawi załatwianie formalności na ostatnią chwilę – mówi Aldona Węgrzynowicz. Jej zdaniem zwlekanie z kontaktem z ZUS może okazać się poważnym błędem. – Wśród osób, które już się do nas zgłosiły, były takie, które nie mają przeliczonego kapitału początkowego oraz nie zgromadziły wymaganej dokumentacji. Niektóre mają problem z dotarciem do dokumentów, inne w ogóle nie wiedziały, że kapitał początkowy trzeba było przeliczyć. Były też takie osoby, które wprawdzie miały przeliczony kapitał początkowy, ale nie wzięły pod uwagę przepisów, które weszły w życie w 2011 i w 2013 roku, a w związku z tymi zmianami kapitał początkowy może zostać przeliczony w sposób korzystniejszy – mówi Aldona Węgrzynowicz. 

 

Potrzebne wszystkie dokumenty

Wprawdzie wniosek o przyznanie emerytury można złożyć w ZUS nie wcześniej niż 30 dni przed osiągnięciem wieku emerytalnego, ale musi zostać dołączona do niego kompletna dokumentacja. – Brak części dokumentów może poskutkować obniżeniem świadczenia nawet o kilkaset złotych – dodaje Węgrzynowicz. Zaznacza, że podstawę obliczenia wysokości przyszłej emerytury będą stanowiły kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwota zwaloryzowanych składek emerytalnych. 

 

Kapitał początkowy jest to wysokość środków zgromadzonych na koncie emerytalnym. Ustala się ją na podstawie składek opłacanych do ZUS przed 1999 rokiem, czyli przed wejściem w życie Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wdrożona wówczas reforma wprowadziła tzw. formułę zdefiniowanej składki. Przed 1999 rokiem ZUS nie miał obowiązku prowadzenia indywidualnych kont ubezpieczonych. Z tego względu osobom urodzonym po 1948 roku składka na ubezpieczenie społeczne odtwarzana jest poprzez obliczenie kapitału początkowego. Jego wysokość uzależniona jest m.in. od długości udowodnionych okresów składkowych oraz od podstawy wymiaru składek. Dokumentem potwierdzającym okresy zatrudnienia oraz osiągane wynagrodzenie jest druk Rp-7 wypełniony przez pracodawcę. – Jeżeli ktoś nie może udowodnić wysokości osiąganych zarobków z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentacji płacowej, wówczas osiągane wynagrodzenie może być ustalone na podstawie dokumentacji zastępczej. Mogą to być umowy o pracę, pisma o mianowaniu, powołaniu, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia pracownika – mówi Aldona Węgrzynowicz.

 

Udowodnić okresy składkowe

W jej ocenie to właśnie udowodnienie okresów składkowych i dochodów osiąganych przed 1999 rokiem może stanowić największy problem dla części osób, które planują przejście na emeryturę. – Jeżeli zakład pracy już nie istnieje, to na podstawie zachowanych dokumentów, powinniśmy ustalić jego dokładną nazwę oraz adres, a także struktury, a następnie u nich oraz w archiwach szukać pomocy. Każda jednostka ZUS dysponuje spisem zlikwidowanych zakładów pracy wraz z wykazem miejsc, w których przechowywane są dokumenty. Spis ten dostępny jest także na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – mówi Węgrzynowicz. Jej zdaniem, jeśli zakład pracy został zlikwidowany, zgromadzenie dokumentacji może potrwać nawet kilka miesięcy. W archiwach zakładowych oraz w innych miejscach, w których znajduje się dokumentacja, także będzie wzmożony ruch w związku z obniżeniem wieku emerytalnego.

 

Agnieszka Konieczny
źródło foto:zus.pl

 

Gdzie szukać dokumentów płacowych?

 

Dokumentacja osobowo-płacowa po zlikwidowanym przedsiębiorstwie państwowym powinna zostać przejęta przez jego następcę prawnego, organ założycielski lub organ nadrzędny pracodawcy. W przypadku braku następcy prawnego należy zwrócić się do organu założycielskiego albo organu nadrzędnego swojego byłego pracodawcy. Najczęściej byli nimi wojewoda lub właściwy minister, którzy mają obowiązek prawny przejmowania, zabezpieczania i udostępniania dokumentacji pracowniczej po zlikwidowanych lub zniesionych państwowych jednostkach organizacyjnych. 

 

Spółki prawa cywilnego i handlowego w przypadku ich likwidacji zobowiązane są do zabezpieczenia dokumentacji pracowniczej i innej dokumentacji niearchiwalnej we własnym zakresie. Niektóre z nich przekazują taką dokumentację do przechowywania firmom zajmującym się przechowywaniem akt np. do Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku (05-822 Milanówek, ul. St. Okrzei 1), które od października 2013 roku jest oddziałem Archiwum Państwowego w Warszawie.  W archiwum tym, pod numerem telefonu 22 635 68 22, działa punkt konsultacyjno-informacyjny. Archiwum prowadzi także największą w Polsce internetową bazę danych o miejscach przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej. Jej adres to: https://ewidencja.apdop.gov.pl/miejsca.php

 

Niekiedy dokumentację pracowniczą przechowują byli właściciele danej firmy prywatnej. Pewne wskazówki dotyczące miejsc jej przechowywania można uzyskać za pośrednictwem wydziałów rejestrowych właściwych terytorialnie sądów lub urzędów administracji terenowej.