Musimy poznać przyczyny zmian klimatycznych

W ciągu ostatniego miliona lat klimat nie tylko się ocieplał, ale i oziębiał. Faktem jednak jest, że podczas minionych 15 tysięcy lat średnia temperatura na Ziemi wzrosła.

Przyczyny ocieplania się klimatu nie zostały jeszcze wyjaśnione, dlatego powinniśmy tworzyć programy naukowe do ich zbadania i znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego klimat naprzemiennie ociepla się i oziębia. Czy wzrost temperatur ma związek z emisją dwutlenku węgla do atmosfery oraz jaki wpływ na klimat mają różne sprężenia zwrotne – mówi dr Antoni Winiarski.

Przyznaje, że ocieplanie się klimatu jest faktem, ale zjawisko to spowodowane zostało różnymi czynnikami. Wśród nich bardzo ważne są zmiany temperatury atmosfery związane z pochłanianiem energii przez gazy cieplarniane. Docierające do powierzchni ziemi promieniowanie słoneczne pochłaniane jest przez cząsteczki gazów m.in. dwutlenek węgla, parę wodną i metan. – Gazy te wychwytują energię fal w zakresie podczerwieni, następnie zaczynają szybciej wirować, a ich atomy drgają z większą częstotliwością. Naładowane w ten sposób energią cząsteczki gazów cieplarnianych zderzają się
z innymi cząsteczkami gazów np. azotu i tlenu i przekazują im część swojej energii. W ten sposób wzrasta temperatura powietrza – podkreśla dr Winiarski.

Jest to tylko jedna strona medalu, gdyż Ziemia ogrzewana przez Słońce, również wypromieniowuje część energii w postaci fal podczerwonych, które są absorbowane przez gazy. A jeśli na Ziemię dociera mniej energii słonecznej, temperatura atmosfery obniża się. Na spadek temperatur wpływ może mieć również aktywność wulkaniczna, zmiany parametrów orbity ziemskiej, a także osłabienie aktywności Słońca. – Erupcje wulkanów prowadzą do oziębienia klimatu, zwłaszcza w okresach słabej aktywności słonecznej – dodaje dr Winiarski i podkreśla, że wyjaśnienia wymagają wszystkie przyczyny zmian klimatycznych.

Tymczasem w dyskusjach ekonomiczno-politycznych dotyczących ocieplania klimatu akcentowany jest wpływ stężenia dwutlenku węgla.  – Jest to zbyt uproszczony sposób myślenia. Spośród gazów cieplarnianych największy wpływ na ocieplanie klimatu ma para wodna. Wpływ pary wodnej na wzrost temperatury jest trzykrotnie wyższy, niż CO2. Cząsteczka metanu pochłania trzydzieści razy więcej energii, niż cząsteczka dwutlenku węgla – dodaje dr Winiarski. Zaznacza, że wpływ działalności człowieka na zmiany klimatyczne również nie został do końca zbadany i wyjaśniony. Nie oznacza to jednak, że należy zaniechać działań prowadzących do ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Jak do tej pory najbardziej rygorystyczne obostrzenia w tej dziedzinie wprowadziła Unia Europejska. Tymczasem najwięcej dwutlenku węgla do atmosfery odprowadzają światowe potęgi: Stany Zjednoczone, Chiny, Rosja i Japonia.