Kto płaci podatki w Polsce

Co łączy takie firmy, jak np. Tesco, Orange, Auchan, T-Mobile czy Kompania Piwowarska? W 2016 roku nie zapłaciły one w Polsce ani złotówki podatku dochodowego, mimo miliardowych przychodów. Lista podobnych przedsiębiorstw opublikowana przez Ministerstwo Finansów jest znacznie dłuższa.

Resort finansów przedstawił długo zapowiadany raport dotyczący tego, jaki podatek dochodowy płacą w naszym kraju firmy osiągające największe przychody. W zestawieniu ujęto niemal 2,5 tys. podmiotów, których roczne przychody przekroczyły 50 mln euro oraz podatkowe grupy kapitałowe. Opublikowane dane dotyczą lat 2012-2016. Z opracowania przygotowanego przez resort finansów możemy dowiedzieć się m.in. jakie przychody, dochody lub straty osiągnęły największe firmy w Polsce i w jakiej wysokości odprowadziły do budżetu podatek CIT.

Wśród największych płatników CIT zdecydowaną większość stanowią firmy kontrolowane przez państwo. Najwięcej podatku dochodowego, bo aż ponad 1,1 mld zł w 2016 roku, odprowadził PKO BP. Kolejne miejsca na liście zajmują: Grupa KGHM i Grupa PGNiG, które zapłaciły odpowiednio 754 i 704 mln zł podatku dochodowego od osób prawnych. Wśród dziesięciu największych płatników są jeszcze cztery firmy kontrolowane przez Skarb Państwa (Bank Pekao, PKN Orlen, Grupa PZU i Grupa PGE). Pierwszą dziesiątkę uzupełniają należące do zagranicznego kapitału bank BZ WBK, ING BSK i Jeronimo Martins właściciel sieci Biedronka, który zapłacił w 2016 roku ponad 400 mln zł podatku dochodowego.

Promocja na podatki?
Płatności CIT wielu innych sieci handlowych nie wyglądają już tak imponująco. Spółka Eurocash, do której należą m.in sieci handlowe Lewiatan, ABC, Delikatesy Centrum oraz sieć blisko 200 hurtowni zaopatrujących małe sklepy, w 2016 roku wykazała stratę i nie zapłaciła ani złotówki CIT, mimo obrotów na poziomie ponad 14 mld zł. Podatku dochodowego nie zapłaciły też m.in. Tesco, Auchan, Polomarket i Makro Cash and Carry. Firmy te uzyskały w tym okresie łączne przychody na poziomie ponad 30 mld zł.Niewiele lepiej w raporcie resortu finansów wypadł Carrefour, który posiada w naszym kraju prawie 900 sklepów. Francuska sieć osiągnęła w 2016 roku ponad 8,3  mld zł przychodu i zapłaciła tylko nieco ponad 2 mln zł podatku CIT.

Telekomy nie płacą ani grosza
Podatku dochodowego w 2016 nie odprowadził do budżetu też ani jeden z trzech największych operatorów sieci komórkowych. Patrząc na rozmiary strat deklarowanych przez te podmioty, trudno zrozumieć, w jaki sposób udaje im się w ogóle utrzymać na rynku. Orange przy przychodach sięgających niemal 14 mld zł wykazał prawie 700 mln zł straty. Polkomtel, czyli właściciel sieci Plus poniósł 800 mln zł strat przy przychodach sięgających prawie 8,5 mld zł. Rekordzistą jest jednak T-Mobile, który osiągając przychody na poziomie niespełna 7,5 mld zł, wykazał stratę wynoszącą ponad 3 mld zł.

Co piąta firma nie płaci
W pierwszej setce firm działających w Polsce osiągających największe przychody co piąta zadeklarowała w 2016 roku straty i tym samym nie zapłaciła podatku dochodowego. Wśród nich są m.in towarzystwo ubezpieczeniowe Aegon (32 mld zł przychodu i 43 mln zł strat), Michelin Polska (blisko 5 mld zł przychodu i 365 mln zł strat, Kompania Piwowarska (3,8 mld zł przychodów i 130 mln zł strat), Grupa Żywiec (ponad 4,5 mld zł przychodów i 107 mln zł strat) czy budowlany gigant Skanska (ponad 4,5 mld zł przychodów i 210 mln zł strat). W całym zestawieniu opublikowanym przez Ministerstwo Finansów uwzględniającym prawie 2,5 tys. firm podatku dochodowego nie zapłaciło ponad 500 podmiotów. Wśród nich jest 120 takich, które nie odprowadziły do budżetu ani złotówki z tytułu CIT w pięciu kolejnych latach od 2012 do 2016 roku.

Społeczna presja uszczelni CIT?
Raport zawierający podstawowe dane dotyczące odprowadzania podatku CIT przez duże firmy został opublikowany na mocy ubiegłorocznej nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zestawienie nie zostało opatrzone żadnym komentarzem. Zawiera ono wyłącznie suche liczby bez informacji dotyczących przyczyn strat wykazywanych przez poszczególne firmy. Resort finansów nowelizując ustawę wskazywał, że publikacja listy ma być jednym z elementów uszczelniania systemu podatkowego. Informacje o tym czy i w jakiej wysokości poszczególne firmy płacą podatek dochodowy mają wpłynąć w ocenie resortu na wizerunek w oczach partnerów biznesowych i konsumentów. Innymi słowy presja opinii publicznej ma skłonić przedsiębiorstwa unikające opodatkowania za pomocą instrumentów tzw. optymalizacji podatkowej do rzetelnego odprowadzania danin publicznych.

Optymalizacja podatkowa to mówiąc najprościej różnego rodzaju operacje księgowe, wykorzystujące luki w obowiązującym prawie, które pozwalają firmom, zwłaszcza dużym międzynarodowym koncernom, unikać opodatkowania lub płacić podatki w minimalnej wysokości. Jak wskazują dane Komisji Europejskiej, przez proceder optymalizacji podatkowej państwa UE tracą rocznie 120 mld euro, czyli ok. 500 mld zł.

To pieniądze, które wskutek sztucznego generowania kosztów i wykazywania strat firmy zatrzymują dla siebie, zamiast wpłacać do budżetów państw z tytułu podatków. 46 mld zł z tej kwoty przypada na Polskę. To więcej niż łączne roczne wpływy budżetowe z podatku CIT.

Łukasz Karczmarzyk
Źródło foto: flickr.com/PIVISO/Public domain