Karta Nauczyciela – odprawa
Czy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów, przechodzącemu na emeryturę przysługuje odprawa?
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (zwana dalej Kartą Nauczyciela) w przypadku zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów, które uniemożliwiałyby dalsze zatrudnienie nauczyciela, dyrektor szkoły rozwiązuje z nim stosunek pracy. Natomiast na podstawie art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela nauczycielowi, z którym rozwiązano stosunek pracy z uwagi na zmiany organizacyjne uniemożliwiające dalsze zatrudnianie takiego nauczyciela, przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
Jeżeli natomiast z nauczycielem rozwiązano stosunek pracy, a stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, to na podstawie art. 87 Karty Nauczyciela takiemu nauczycielowi przysługuje odprawa w wysokości dwumiesięcznego lub trzymiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy. Wysokość odprawy przysługującej z tytułu przejścia nauczyciela na emeryturę jest uzależniona od okresu pracy w szkole. Jeżeli bowiem nauczyciel przeszedł na emeryturę, a w szkole pracował przez okres krótszy niż 20 lat, odprawa przysługuje w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli natomiast nauczyciel przepracował w szkole co najmniej 20 lat, odprawa przysługuje w wysokości trzykrotności miesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy (art. 87 ust. 1 i 2 Karty Nauczyciela).
Podkreślić należy, iż art. 20 ust. 2 oraz art. 87 ust. 1 i 2 Karty Nauczyciela stanowią niezależne podstawy przyznania odprawy pieniężnej. Jednakże ustalenia wymaga, czy w przypadku zbiegu tychże podstaw do wyżej wskazanych odpraw nauczycielowi, z którym rozwiązano stosunek pracy z powodu zmniejszenia liczby oddziałów w szkole, przechodzącemu na emeryturę przysługuje jedna czy też dwie odprawy, a jeżeli jedna, to która z nich.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż ustawodawca nie zawarł w Karcie Nauczyciela normy wskazującej, która z odpraw przysługuje nauczycielowi, w przypadku zbiegu podstaw wypłaty na podstawie art. 20 ust. 2 oraz art. 87 ust. 1 lub 2 tejże ustawy. Tym samym uznać należałoby, iż w związku z tymże zbiegiem, nauczycielowi przysługuje każda z tych odpraw.
Nie można bowiem wyłącznie domniemywać, iż zasadne byłoby przyznanie wyłącznie jednej z odpraw. Jako bezpodstawne należałoby również uznać stanowisko, iż większa z przyznanych odpraw absorbowałaby drugą – mniejszą. Takiemu stanowisku sprzeciwia się bowiem wykładnia art. 87 ust. 1 Karty Nauczyciela. W tymże artykule ustawodawca wyłączył uprawnienie do otrzymania odprawy wynikającej z art. 87 ust. 1, jeżeli uzyskał odprawę na podstawie art. 28 Karty Nauczyciela (rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy).
Podkreślenia wymaga więc fakt, iż ustawodawca przewidział co prawda możliwość wyłączenia odprawy z art. 87 Karty Nauczyciela, wobec zbiegu z odprawą przyznaną na podstawie art. 28 Karty Nauczyciela. Jednakże takiego wyłączenia ustawodawca nie przewidział wobec zbiegu art. 87 ust. 1 lub 2 z art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela.
Powyższe stanowisko potwierdza również Sąd Najwyższy. Bowiem w wyroku z dnia 2 października 2008 r., w sprawie oznaczonej sygnaturą akt I PK 54/08 wyraźnie wskazał, iż „nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, przechodzącemu na emeryturę lub rentę przysługują dwie odprawy: jedna na podstawie art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia za pracę, druga na podstawie art. 87 ust. 1 lub ust. 2 w wysokości dwu– lub trzymiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia, gdyż Karta Nauczyciela nie zawiera przepisu wyłączającego prawo do jednej z tych odpraw”.
Mając na uwadze powyższy stan prawny, wskazać należy, iż nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów przechodzącemu na emeryturę przysługują dwie odprawy – zarówno na podstawie art. 20 ust. 2, jak i na podstawie 87 ust. 1 lub 2 Karty Nauczyciela.
Bartosz Duda
CDO24 Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia: 801 00 31 38
CDO24 Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia: 801 00 31 38
Informujemy, że powyższy artykuł nie jest opinią ani poradą prawną i nie może służyć jako ekspertyza przed sądem, urzędem czy osobą prywatną. Proszę pamiętać, że ze względu na długość opracowania artykuł dostarcza jedynie informacji ogólnych, które w konkretnym przypadku nie mogą zastąpić porady prawnej.
Proszę pamiętać, że osoby posiadające Ochronę Prawną CDO24 zawsze mogą zasięgnąć dodatkowych informacji w departamencie prawnym CDO24 pod numerem telefonu 801 003 138 (lub 32 44 57 822), który działa codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.30. Pozostałe osoby zainteresowane posiadaniem ochrony prawnej zapraszamy do zapoznania się z ofertą CDO24 na stronie internetowej www.cdo24.pl.
Masz pytanie do prawnika? Napisz do nas: gazeta@cdo24.pl. Odpowiedzi na najciekawsze i najczęściej pojawiające się Państwa pytania, będziemy zamieszczali w naszych artykułach.