Ewidencja czasu pracy
Stan faktyczny:
Pracownik ma wątpliwość, co do prawidłowości rozliczenia ilości godzin pracy w ponadnormatywnym czasie pracy i wypłaty z tego tytułu wynagrodzenia. W związku z tym zapytuje, w jaki sposób sprawdzić ilość przepracowanych godzin?
Rozwiązanie casusu:
Zgodnie z art. 94 pkt. 9a Kodeksu pracy do jednego z obowiązków pracodawcy należy prowadzenie dokumentacji związanej ze stosunkiem pracy. Taką dokumentację stanowi również ewidencja czasu pracy. Celem prowadzenia ewidencji czasu pracy jest prawidłowe ustalenie wynagrodzenia oraz innych świadczeń związanych z pracą przysługujących pracownikowi. Na żądanie pracownika, pracodawca ma obowiązek udostępnienia mu ewidencji czasu pracy tak, aby pracownik mógł skontrolować czy prowadzona przez pracodawcę ewidencja odpowiada rzeczywistości.
Szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji czasu pracy określa Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62 poz. 286 z późn. zm.).
Zgodnie §8 Rozporządzenia pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika:
1) kartę ewidencji czasu pracy w zakresie obejmującym: pracę w poszczególnych dobach, w tym pracę w niedziele i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a także dyżury, urlopy, zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy; w stosunku do pracowników młodocianych pracodawca uwzględnia w ewidencji także czas ich pracy przy pracach wzbronionych młodocianym, których wykonywanie jest dozwolone w celu odbycia przez nich przygotowania zawodowego,
2) imienną kartę (listę) wypłacanego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą.
Do ewidencji czasu pracy pracodawca powinien dołączyć wnioski pracownika o udzielenie czasu wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych (§8a Rozporządzenia).
Obowiązek ewidencjonowania czasu pracy nie dotyczy pracowników objętych zadaniowym czasem pracy, zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, a także pracowników otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe lub za pracę w porze nocnej.
Nieprowadzenie ewidencji czasu pracy – stosownie do art. 281 pkt. 6 Kodeksu pracy – stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł.
Zgodnie orzecznictwem Sądu Najwyższego, w sprawie z powództwa pracownika o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych obowiązuje ogólna reguła, że powód powinien udowodnić swoje twierdzenia uzasadniające żądanie, z tą jedynie modyfikacją, że niewywiązanie się przez pracodawcę z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy, powoduje dla niego niekorzystne skutki, gdy pracownik udowodni swe twierdzenia przy pomocy innych środków dowodowych niż dokumentacja dotycząca czasu pracy (osobowe środki dowodowe, domniemania faktyczne) /Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 27 kwietnia 2009 roku I PK 213/2008/.
Piotr Kisiel, prawnik Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ Solidarność