Ekwiwalent pieniężny z ZUS z tytułu prawa do bezpłatnego węgla
11 grudnia 2014
UWAGA:
Dotyczy pracowników kopalń postawionych w stan likwidacji przed 1 stycznia 2007 roku.
Jedną z podstaw prawnych dla wypłacania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla, wydawania bezpłatnego węgla w naturze oraz rent wyrównawczych jest ustawa z dnia 2 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015. Ekwiwalent pieniężny za bezpłatny węgiel wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych i świadczenie to jest niezależne od nabytego uprawnienia do emerytury, pod warunkiem spełnienia określonych warunków.
Po pierwsze, ekwiwalent pieniężny przysługuje, jeśli kopalnia, w której pracownik pracował została postawiona w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 rokui, a po drugie, jeśli przed tą datą pracownik ubiegający się o ekwiwalent nabył prawo do emerytury lub renty.
Sytuacja wygląda podobnie, jeśli likwidowana kopalnia wchodziła w skład przedsiębiorstwa górniczego, albo jeśli majątek kopalni likwidowanej został wniesiony do spółki wydzielonej z przedsiębiorstwa górniczego realizującego zadania określone w art. 9 ust. 1 ustawy (zabezpieczenie kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodny, gazowym oraz pożarowym w trakcie i po zakończeniu likwidacji). Pracownicy takich kopalń będą uprawnieni tylko wówczas, gdy uzyskają emeryturę lub rentę przed dniem 1 stycznia 2016 roku
Aby otrzymać ekwiwalent pieniężny wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, należy przedłożyć pracodawcy pisemne oświadczenie o rezygnacji z uprawnienia do pobierania bezpłatnego węgla w naturze. Po spełnieniu tego warunku oraz dopełnieniu pozostałych formalności, zgodnie z art. 12 ust. 10 ustawy ZUS wypłaca ekwiwalent pieniężny z przydzielonej dotacji budżetowej. W każdym roku budżetowym na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, Rada Ministrów powinna określić wysokość dotacji na finansowanie aż do wygaśnięcia prawa do ekwiwalentu pieniężnego przysługującego emerytom i rencistom z kopalń, o których była mowa powyżej.
Michał Szczygieł
Kancelaria Radców Prawnych
„Pro Iustitia”
Procedury zamiany bezpłatnego węgla na ekwiwalent pieniężny z ZUS
Emeryci i renciści uprawnieni do pobierania bezpłatnego węgla mogą zrezygnować z jego otrzymywania i wybrać w zamian pieniężny ekwiwalent, który ZUS będzie im wypłacał razem z przysługującym już świadczeniem, czyli emeryturą lub rentą. Aby dokonać takiej zamiany, trzeba złożyć u pracodawcy pismo zawierające oświadczenie o rezygnacji z pobierania węgla w naturze oraz wniosek o wydanie dokumentu, który potwierdzi uprawnienie do ekwiwalentu i określi jego wysokość. Wydany przez pracodawcę dokument składa się w ZUS-ie wraz z wnioskiem i oświadczeniem o rezygnacji z uprawnienia do pobierania bezpłatnego węgla w naturze.
ZUS powinien wydać decyzję w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku decyzji negatywnej, w ciągu miesiąca za pośrednictwem ZUS można złożyć odwołanie do sądu okręgowego – wydział pracy i ubezpieczeń społecznych.
UWAGA! Wzory potrzebnych oświadczeń i wniosków są dostępne w biurach komisji zakładowych w poszczególnych kopalniach, biurach terenowych śląsko-dąbrowskiej Solidarności oraz biurze Regionalnej Sekcji Emerytów i Rencistów NSZZ Solidarność w Katowicach.
