Dwa dni zwolnienia dla pracownika wychowującego dziecko

Czy jest to prawda, że oprócz urlopu przysługują mi dwa dni zwolnienia od pracy z uwagi na to, że wychowuję 11-letnią córkę? (Mariola K.)

Zagadnienie zwolnienia od pracy na opiekę uregulowane jest w art. 188 Kodeksu pracy. Określa on, że „pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia”.

Adresatami tego przepisu będą osoby wychowujące dziecko, niezależnie od tego czy są one rodzicami czy nie. Bez znaczenia będzie również fakt, jaką więzią formalnej opieki lub przysposobienia są z dzieckiem związane. Jednak przepis ten nie będzie mógł być stosowany do rodziców niewychowujących dzieci.

Z uprawnienia do zwolnienia może skorzystać zarówno matka, jak i ojciec niepełnoletniego dziecka, które nie ukończyło 14 lat. W przypadku, gdy oboje rodzice lub opiekunowie są zatrudnieni, ze zwolnienia może korzystać tylko jedno z nich lub mogą podzielić się tym uprawnieniem tak, że każdy z nich będzie korzystał z jednego dnia. Natomiast nie będzie miało wpływu na otrzymanie zwolnienia to czy drugi z rodziców jest zatrudniony czy nie. Przykładowo wykorzystanie przez matkę 2-dniowego uprawnienia prowadziło będzie do tego, że ojciec z tego uprawnienia nie będzie mógł skorzystać.

Pracownik ma prawo do uzyskania dwóch dni zwolnienia w ciągu roku kalendarzowego niezależnie od liczby wychowywanych dzieci (własnych lub przysposobionych) i niezależnie od formy i wymiaru zatrudnienia. Zwolnienie będzie obowiązywało zatem także dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze pracy. Pracownik, może dowolnie zadecydować, czy chce wykorzystać dni wolne łącznie lub oddzielnie. Pamiętać należy, że pracownik korzystający ze zwolnienia zachowuje prawo do wynagrodzenia, które będzie obliczane tak jak wynagrodzenie urlopowe. Oczywiście dni wolne nie będą także doliczane do urlopu, gdyż są one odrębnym uprawnieniem. Ważne tutaj jest wskazanie, że niewykorzystanie tego uprawnienia w roku kalendarzowym nie będzie umożliwiało pracownikowi jego przejścia na następny rok. Zatem brak skorzystania z tego uprawnienia w roku bieżącym nie będzie zwiększał ilości przysługujących mu dni zwolnienia w roku następnym.

Pracownik powinien złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie dni wolnych. Natomiast pracodawca powinien sprawdzić, czy pracownik wychowuje dziecko, które nie skończyło 14 lat oraz czy nie wykorzystał on już w danym roku kalendarzowym dwóch dni zwolnienia. Pracodawca może również zwrócić się do pracownika o pisemne potwierdzenie w formie oświadczenia, czy jego współmałżonek korzystał z uprawnienia i w jakim wymiarze.