Druzgocące wyniki kontroli NIK w KZK GOP
Najwyższa Izba Kontroli wzięła pod lupę działalność KZK GOP. Wyniki kontroli obejmującej lata 2010-2014 są dla największego przewoźnika w regionie druzgocące. Najpoważniejsze zarzuty dotyczą naruszenia przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, zawyżania cen biletów sprzedawanych przez kierowców oraz niegospodarności przy zlecaniu usług firmom zewnętrznym.
NIK dopatrzyła się szeregu nieprawidłowości w przetargach na usługi przewozowe ogłaszanych przez KZK GOP. Dodatkowo przewoźnik zlecił z wolnej ręki usługi prawnicze na kwotę 764,7 tys. zł, mimo że wystąpiła co najmniej jedna przesłanka obligująca do trybu zamówienia publicznego.
Sztandarowym projektami KZK GOP miały być Śląska Karta Usług Publicznych oraz System Dynamicznej Informacji Pasażerskiego (SIDP). Oba projekty okazały się porażką. KZK GOP wypłacił wynagrodzenie wykonawcy SIDP przekraczające 5,5 mln zł, chociaż umowa nie została zrealizowana w pełnym zakresie. Wykonawca miał dostarczyć 72 tablice informacyjne, a uruchomił tylko 64. Opóźnienie w wykonaniu umowy na koniec czerwca wyniosło ponad 400 dni, a Śląska Karta Usług Publicznych wciąż nie funkcjonuje. NIK podkreśliła, że zwłoka została spowodowana nierzetelnym wykonaniem specyfikacji zamówień.
Przewoźnik zamówił też programy promujące swoją działalność i cykl minireportaży, które miały zostać wyemitowane w telewizji. Usługa ta nie została w pełni wykonana, a mimo to KZK GOP zapłacił za nią blisko 85 tys. zł. Osobą odpowiedzialną za te nieprawidłowości jest naczelnik wydziału prasowego.
W latach 2010-2013 KZK GOP nie sporządził 32 miesięcznych sprawozdań z wykonania planu dochodów i wydatków budżetowych. Zdaniem NIK jest to naruszenie rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości, które nakłada obowiązek przygotowywania sprawozdań za każdy miesiąc kalendarzowy.
W tym samym okresie na podstawie uchwał Zgromadzenia przyznano diety nieetatowym członkom zarządu, przewodniczącemu, wiceprzewodniczącemu oraz członkom Zgromadzenia i komisji. Ich łączna wartość brutto sięgnęła blisko 1,3 mln zł. NIK zaznaczyła, że uchwały dotyczące wypłat diet zostały zaskarżone przez wojewodę śląskiego. W konsekwencji Sąd Administracyjny w Gliwicach oraz Naczelny Sąd Administracyjny uznały, że zostały one podjęte z naruszeniem prawa. Dodatkowo wypłacone świadczenia zostały niewłaściwie opodatkowane.
Najwyższa Izba Kontroli zwróciła też uwagę na nieprawidłowości przy sprzedaży biletów przez kierowców autobusów, którzy dysponowali jedynie biletami o najwyższych nominałach. NIK uznała, że KZK GOP nie zapewniał pasażerom wystarczającej dostępności do biletów. W raporcie kontrolerzy podkreślili, że sprzedaż biletów przez kierowców nie może być traktowana jedynie jako uzupełnienie sprzedaży stacjonarnej w sytuacji, gdy jeden automat biletowy przypadał na 24 przystanki komunikacji miejskiej (dane dotyczą 2013 roku). – Stosując taką formę sprzedaży biletów przez kierujących pojazdami, KZK GOP ograniczył możliwość dokonania przez pasażerów wyboru nominału kupowanego biletu, w cenie adekwatnej do ich potrzeb – czytamy w raporcie.
Równocześnie do KZK GOP wypłynęło 3390 skarg od pasażerów. Dotyczyły one zachowania kierujących pojazdami oraz punktualności. Odpowiedzi na część z nich KZK GOP udzielał z ogromnym opóźnieniem, w niektórych przypadkach sięgało ono 626 dni.
Agnieszka Konieczny