Dlaczego musimy pozbyć się azbestu

W tym roku na usuwanie materiałów zawierających azbest z domów jednorodzinnych Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przeznaczy ponad 2,5 mln zł.  Te pieniądze pozwolą na utylizację 4,5 tys. ton szkodliwych odpadów.

 

Ze względu na niską cenę, wytrzymałość i odporność na wysokie temperatury oraz elastyczność azbest był bardzo popularnym materiałem wykorzystywanym w budownictwie przez cały XX wiek. Największą popularnością materiały azbestowe cieszyły się w latach 70-tych ubiegłego stulecia. Wówczas na dachach domów pojawiło się najwięcej płyt zawierających azbest, czyli eternitu. Z płyt azbestowych wykonywano również elewacje budynków. Azbest był wykorzystywany także m.in. do produkcji rur wodno-kanalizacyjnych czy przewodów wentylacyjnych. Niestety, nie zdawano sobie sprawy z jego szkodliwego wpływu na zdrowie.

 

Choroby płuc i oskrzeli

Dopiero w latach 80-tych wykazano, że materiały zawierające włókna azbestu mogą wywoływać wiele groźnych chorób m.in. nowotwory złośliwe, takie jak rak płuc, rak oskrzeli oraz międzybłoniak opłucnej. Z tego względu azbest został zaliczony do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska, a jego produkcja i sprzedaż zostały zakazane w wielu państwach świata, w tym na terenie całej Unii Europejskiej. Jednym z priorytetów stało się także usunięcie i zutylizowanie niebezpiecznych materiałów azbestowych. W naszym kraju realizowany jest ogólnopolski program usuwania azbestu, który zostanie zakończony w 2032 roku.

 

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach jest jedną z instytucji, która od wielu lat wspiera finansowo prace związane z usuwaniem azbestu prowadzone na terenie województwa śląskiego. Koszt usunięcia i utylizacji 1 tony materiałów azbestowych to od 600 zł do ponad 1000 zł. Tego typu prace mogą prowadzić jedynie wyspecjalizowane firmy, posiadające specjalne zezwolenia. Za samowolne usunięcie azbestu z posesji i wyrzucenie go w nielegalnym miejscu grozi kara grzywny.

 

Bezzwrotna dotacja

Na usuwanie materiałów zawierających azbest z domów jednorodzinnych mieszkańcy naszego regionu mogą się starać o dotację wynoszącą do 100 proc. wartości przedsięwzięcia. 

W tym roku w WFOŚiGW w Katowicach gminy złożyły 64 wnioski o dofinansowanie tego typu prac. To oznacza, że do przeszło 2500 osób trafi ponad 2,5 mln. zł. Te pieniądze pozwolą na utylizację ok. 4,5 tys. ton szkodliwych materiałów. – Beneficjantami w programie są mieszkańcy województwa śląskiego, ale wnioski o dofinansowanie składają jednostki samorządu terytorialnego, na terenie którego prowadzone są prace – wyjaśnia Krystian Smuda, kierownik Zespołu Gospodarki Wodnej i Ochrony Powierzchni Ziemi w WFOŚiGW w Katowicach. Jak podkreśla, zainteresowanie gmin dofinansowaniem tego typu działań z roku na rok jest większe. Tylko w ciągu ostatnich trzech lat 4,6 tys. mieszkańców województwa śląskiego otrzymało bezzwrotne dotacje wynoszące w sumie 5,3 mln zł. 

 

Dużo do zrobienia

Do tej pory w województwie śląskim udało się usunąć 75 tys. ton materiałów zawierających azbest. – Prace posuwają się do przodu, ale jeszcze wiele zostało do zrobienia – podkreśla Krystian Smuda. To oznacza, że unieszkodliwionych zostało ok. 25 proc. wszystkich odpadów azbestowych, zewidencjonowanych w systemie informacji przestrzennej. Do usunięcia pozostało jeszcze 192 tys. ton tego typu materiałów. Większość, ponad 100 tys. ton stanowią płyty faliste, czyli eternit oraz płaskie płyty azbestowe, których jest ponad 77 tys. ton. Jak informuje Krystian Smuda, 21 tys. ton materiałów azbestowych posiada tzw. „pierwszy stopień pilności”, czyli stanowi największe zagrożenie dla zdrowia. 

 

Agnieszka Konieczny

źródło foto: commons.wikimedia.org/Karol Pilch