Solidar Śląsko Dąbrow

Czy mogę ożenić się ze szwagierką?

Mój brat zginął w wyniku wypadku samochodowego 4 lata temu. Między moją szwagierką a mną nawiązało się uczucie i chcielibyśmy zalegalizować nasz związek, ale rodzina jest przeciwna, gdyż przekonuje mnie, że nie mogę ożenić się z osobą z rodziny. Proszę o pomoc. (Adrian T.)

W systemie prawa polskiego jasno określone są przeszkody zawarcia małżeństwa. Odpowiedź na Pana pytanie należy rozpocząć od definicji pokrewieństwa i powinowactwa oraz jaki wpływ będą one miały na możliwość ważnego zawarcia małżeństwa. W języku potocznym zazwyczaj nie rozróżnia się poszczególnych osób z rodziny na krewnych i powinowatych, rodzina to rodzina, jednak w języku prawniczym odpowiednie oznaczenie grona osób będzie odgrywać znaczącą rolę, gdyż to właśnie z nimi prawo będzie wiązało odpowiednie skutki prawne.
Pokrewieństwo będzie opierało się na więzach biologicznych, czyli stosunkach, w których jedna osoba pochodzi od drugiej czy też pochodzą od wspólnego przodka, natomiast powinowactwo na więzach prawnych, czyli relacjach prawnych między małżonkiem, a krewnymi drugiego małżonka. Zatem przykładowo do krewnych zaliczani będą rodzice, dzieci, dziadkowie, wnukowie, czy rodzeństwo, a do powinowatych teściowe, synowa, zięć, pasierb czy szwagier lub szwagierka. Zarówno w ramach pokrewieństwa jak i powinowactwa wyróżnia się linie i stopnie.
Powinowactwo obok pokrewieństwa zaliczane jest do bardzo trwałych stosunków cywilnoprawnych, dlatego należy zwrócić uwagę, że pomimo ustania małżeństwa wskutek śmierci małżonka, uznania go za zmarłego lub orzeczenia rozwodu, to relacje powinowactwa będą trwały nadal. Zatem przykładowo jeżeli po śmierci męża synowa ponownie wyjdzie za mąż to i tak pozostanie ona synową dla teściów zmarłego męża, natomiast teściowie z nowego związku małżeńskiego będą jej nowymi powinowatymi. Jednakże relacje powinowactwa ustaną w przypadku unieważnienia małżeństwa, gdyż wtedy będziemy mieli do czynienia z taką sytuacją, jak gdyby takie małżeństwo nigdy nie zostało zawarte.
W języku potocznym nazewnictwo niektórych członków rodziny odbiega od legalnych określeń powinowatych. Pamiętać jednak należy, że stosunek powinowactwa nie będzie zachodził po pierwsze pomiędzy jednym z małżonków a osobą, która pozostaje w związku małżeńskim z krewnym drugiego z małżonków, po drugie pomiędzy jednym z małżonków a powinowatymi drugiego z małżonków. Nie będzie także powstawał pomiędzy powinowatymi jednego z małżonków a powinowatymi drugiego z małżonków, czy też krewnymi jednego z małżonków a krewnymi drugiego z małżonków.
Bardzo istotne jest, że przepisy prawa łączą z powinowactwem określone konsekwencje prawne, które nie są jednak tak silne jak w przypadku pokrewieństwa. Tematyka przewidzianych skutków prawnych dla powinowactwa jest bardzo szeroka, ale można wskazać, że do najistotniejszych przykładów konsekwencji prawnych należeć będzie przeszkoda małżeńska, przynależność pasierba do rodziny, możliwość nadania pasierbowi nazwiska ojczyma, czy obowiązek alimentacyjny między macochą lub ojczymem a pasierbem.
Przepisy przewidują, że powinowaci w linii prostej nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa, jednak z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa między takimi powinowatymi. Zakaz zawierania małżeństw między powinowatymi spowodowany jest głównie względami natury moralnej i obyczajowej, nie będą tutaj natomiast zachodziły względy typowo biologiczne, jak to ma miejsce w przypadku pokrewieństwa. W polskim systemie będzie zatem mowa o przeszkodzie powinowactwa w wąskim zakresie, która odnosi się tylko do linii prostej (przykładowo między ojczymem/macochą a pasierbicą/pasierbem lub między teściem/teściową a synową/zięciem), jednak małżeństwo między powinowatymi w linii prostej będzie możliwe do zawarcia jeżeli sąd z ważnych powodów zezwoli na zawarcie takiego małżeństwa.
Proszę zwrócić uwagę, że przepisy nie wskazują przeszkody dla zawarcia małżeństwa z powinowatymi w linii bocznej (przykładowo rodzeństwem małżonka – obojętnie czy chodzi o rodzeństwo rodzone, czy przyrodnie). Zatem nie będzie tutaj legalnych przeszkód na zawarcie małżeństwa owdowiałej kobiety z bratem zmarłego współmałżonka. W takim przypadku możliwe będzie zawarcie związku małżeństwa, bez konieczności uzyskiwania sądowego zezwolenia.

Proszę pamiętać, że osoby posiadające Ochronę Prawną CDO24 zawsze mogą zasięgnąć dodatkowych informacji dotyczących swoich praw i obowiązków w departamencie prawnym CDO24 pod numerem telefonu 801 00 31 38, który działa codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.30. 

Masz pytanie do prawnika? Napisz do nas: gazeta@cdo24.pl. Odpowiedzi na najciekawsze i najczęściej pojawiające się Państwa pytania, będziemy zamieszczali w naszych artykułach.

Monika Weingaertner
CDO24
Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia: 801 00 31 38

Dodaj komentarz