Czas pracy pracowników ochrony

Stan faktyczny:
Pracownik jest zatrudniony przy ochronie mienia. Zapytuję, jakie normy czasu pracy będą miały zastosowanie do jego osoby.

Rozwiązanie casusu:
Zgodnie z art.137 Kodeksu pracy wobec pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.

W stosunku do pracowników ochrony pracodawca może zastosować szczególną odmianę systemu równoważnego czasu pracy polegającą na przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, przy czym dla zastosowania tego systemu czasu pracy nie ma znaczenia czy pracownicy nim objęci posiadają stosowne licencje, czy też nie. Pracownicy ochrony objęci tym systemem czasu pracy mogą zatem pracować np. 8, 12 czy też 16 godzin na dobę, a ich wymiar czasu pracy może być ustalony w zależności od potrzeb pracodawcy.

Takie liberalne potraktowanie dobowego wymiaru czasu pracy wiąże się z tym, że przy pracach wymienionych w komentowanym przepisie nie jest wymagany przez cały czas pracy stan pełnej koncentracji, a najczęściej polegają one na obserwacji lub wyczekiwaniu na konieczność podjęcia określonych działań.

Jednakże pracodawca ustalając wymiar czasu pracy powinien kierować się specyfiką danej pracy (zakresem obowiązków pracownika) oraz mieć na uwadze fizyczne możliwości pracownika do wypełnienia ciążących na nim obowiązków.
W ramach omawianego równoważnego systemu czasu pracy ponad 8 godzin na dobę nie mogą być zatrudniane osoby wskazane w art.148 i 202 Kodeksu pracy, a mianowicie:
1) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
2) pracownice w ciąży,
3) pracownicy opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia, bez ich zgody,
4) pracownicy młodociani.

Ponadto należy mieć na uwadze, iż do pracowników ochrony nie można zastosować przerywanego czasu pracy. Natomiast stosownie do art. 151^[10] Kodeksu pracy pracownicy ochrony mogą pracować w niedziele i święta.

W przypadku pracy pracowników ochrony w systemie równoważnego czasu pracy, w którym możliwe jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, pracownikom po każdym okresie pracy przysługuje okres odpoczynku równy liczbie przepracowanych godzin. Przysługujący pracownikom ochrony okres odpoczynku dobowego jest niezależny od należnego odpoczynku tygodniowego.

Piotr Kisiel, prawnik Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ Solidarność