Co to jest stalking?
Od jakiegoś czasu były chłopak mojej córki wysyła jej esemesy z groźbami, codziennie dzwoni oraz robi zdjęcia, które później zamieszcza w internecie. Chociaż znamy tego chłopaka to nie podoba nam się jego zachowanie oraz to, że męczy nas głuchymi telefonami. Co można w takiej sytuacji zrobić? (Jacek W.)
W 2011 roku do Kodeksu karnego wprowadzono nowy przepis opisujący uporczywe nękanie, czyli tzw. stalking. W przepisie jest mowa o uporczywym nękaniu innej osoby (lub osoby jej najbliższej) prowadzącym u niej do wzbudzenia uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia lub istotnego naruszenia jej prywatności, a także o podszywaniu się pod inną osobę i w ten sposób wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej poprzez wykorzystanie jej wizerunku lub innych danych osobowych. Kodeks przewiduje, że taki czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 3, natomiast gdyby w następstwie takiego czynu pokrzywdzony targnął się na własne życie, wtedy Kodeks przewiduje karę pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Ustawodawca w przepisie dotyczącym stalkingu wskazywał będzie uporczywe nękanie, czyli długotrwałe, wielokrotne dręczenie, naprzykrzanie się, czy inne formy powtarzającego się prześladowania, następujące pomimo próśb i upomnień o zaprzestanie takiego zachowania. Przykładowo będzie tutaj można wskazać uporczywe telefonowanie, wysyłanie listów (tradycyjnych i elektronicznych), SMS-ów, nachodzenie w różnych miejscach, śledzenie, podglądanie, obserwowanie, czy grożenie. Ustawodawca przewiduje także, że zachowanie sprawcy musi skutkować w stworzeniu u pokrzywdzonego uzasadnionego poczucia zagrożenia lub poczucia naruszenia jego prywatności.
Uzupełnieniem zjawiska stalkingu jest wprowadzenie do tego przepisu zjawiska podszywania się, czyli celowego, nieprawdziwego podawania się za inną osobę poprzez wykorzystanie jej wizerunku lub innych danych osobowych w zamiarze wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. Chodziło tu będzie przykładowo o rozpowszechnianie w imieniu poszkodowanego nieprawdziwych ofert matrymonialnych, anonsów lub notorycznego zamawiania w jej imieniu towarów – czyli złośliwego rozpowszechniania nieprawdziwych informacji (szczególnie poprzez wykorzystanie internetu), które sprawca pozoruje tak, jak gdyby pochodziły one od osoby pokrzywdzonej. Zachowanie sprawcy natomiast podejmowane jest w celu wyrządzenia pokrzywdzonemu szkody majątkowej lub osobistej.
Tryb ścigania zarówno w przypadku uporczywego nękania, jak i podszywania się pod inną osobę następuje na wniosek pokrzywdzonego, natomiast w przypadku zaistnienia typu kwalifikowanego (w przypadku targnięcia się pokrzywdzonego na własne życie) ścigane będzie w trybie publiczno-skargowym z urzędu.
Przestępstwa stalkingu nie należy bagatelizować. Według statystyk Komendy Głównej Policji liczba doniesień na uporczywe nękanie wzrasta z roku na rok. W 2013 roku wszczęto ponad 5 tys. postępowań dotyczących stalkingu, z czego ponad 2900 z nich zostało oficjalnie potwierdzone. Natomiast zawsze warto pamiętać, że przy ocenie zachowań międzyludzkich nie wszystkie zachowania życia codziennego lub zwyczajowe czynności będą mogły być klasyfikowane jako uporczywe nękanie.
Uwaga! Artykuł nie jest opinią prawną i nie może służyć jako ekspertyza przed żadnym sądem, urzędem czy osobą prywatną. Proszę pamiętać, że ze względu na długość opracowania artykuł dostarcza jedynie informacji ogólnych, które w konkretnym przypadku nie mogą zastąpić porady prawnej.
Proszę pamiętać, że osoby posiadające Ochronę Prawną CDO24 zawsze mogą zasięgnąć dodatkowych informacji dotyczących swoich praw i obowiązków w departamencie prawnym CDO24 pod numerem telefonu 801 00 31 38, który działa codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.30.
Masz pytanie do prawnika? Napisz do nas: gazeta@cdo24.pl. Odpowiedzi na najciekawsze i najczęściej pojawiające się Państwa pytania, będziemy zamieszczali w naszych artykułach.
Monika Weingaertner
CDO24
Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia: 801 00 31 38