Solidar Śląsko Dąbrow

Co to jest mobbing?

Mobbing to wszelkie działania i zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, które polegają na systematycznym i długotrwałym nękaniu i zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go od współpracowników lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Wszystkie wymienione przesłanki muszą być spełnione łącznie, żeby można było potraktować jakieś działanie za mobbing – działanie pracodawcy musi być jednocześnie uporczywe i długotrwałe oraz polegać na zastraszaniu lub nękaniu pracownia. Warunkiem koniecznym mobbingu jest to, żeby pracownik był celem tych działań, które wedle obiektywnej miary (a nie jego subiektywnego odczucia) mogą być ocenione jako wywołujące zaniżoną samoocenę, izolowanie lub wyeliminowanie z zespołu pracowników.

Rozróżnienie mobbingu od np. molestowania czy dyskryminacji jest bardzo trudne. Zdarza się tak, że incydentalne dokuczanie pracownikowi już jest kwalifikowane przez niego jako mobbing. W mojej praktyce wielu pracowników nie odróżnia mobbingu od krytyki, czy incydentalnych sprzeczek.

Przykładowe działania mobbingowe to:
– utrudnianie możliwości kontaktowania się np. stałe przerywanie wypowiedzi, ciągłe krytykowanie, poniżające gesty, spojrzenia
– traktowanie jak powietrze, unikanie rozmów z ofiarą
– rozsiewanie plotek
– zlecanie prac bezsensownych, zarzucanie ciągle nowymi pracami, dawanie zadań przerastających kompetencje w celu zdyskredytowania – zmuszanie do wykonywania prac szkodliwych, działanie o podłożu seksualnym, grożenie przemocą fizyczną.

Opisane wyżej sytuacje muszą powtarzać się wielokrotnie, systematycznie i przez dłuższy czas, zatem podjedyncze czy rzadkie zachowania nie będą traktowane jako mobbing. Przepisy nie określają pojęcia długotrwałości. Przyjmuje się zatem, że może to być okres 6-miesięczny lub krótszy, o ile zachowanie pracodawcy jest naganne. Generalnie każdy przypadek będzie oceniany osobno, ponieważ dla wystapienia mobbingu jest istotny nie tylko czas jego trwania, ale także moment powstania jego skutków, np. zaniżenia oceny.

Pracodawca ma obowiązek przeciwdziałania mobbingowi, co nazywamy podejmowaniem działań antymobbingowych. Pracodawca może prowadzić akcje mające na celu zapobieganie wystąpienia przemocy psychicznej w miejscu pracy oraz może pomagać ofiarom i wyeliminować mobbing występujący w miejscu pracy. Zapobieganie mobbingowi może polegać na tworzeniu odpowiedniej organizacji pracy, np. poprzez stworzenie odpowiednich procedur, prowadzeniu odpowiednich szkoleń uświadamiających załogę. Jeśli u pracodawcy wystapi mobbing, to jego działanie powinno zmierzać do rozwiązania konfliktu, a nawet zapewnienia poszkodowanenu odpowiedniej opieki terapeutycznej, lekarskiej lub prawnej.

Prawne konsekwencje mobbingu ponosi pracodawca. Pracodawca ponosi odpowiedzialnośc za mobbing stosowany przez siebie, a także swoich pracowników wobec innych pracowników. Jeśli na skutek mobbingu u pracownika wystąpi rozstrój zdrowia, może on na drodze sądowej dochodzić od pracodawcy zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.Poszkodowany w takiej sytuacji musi udowodnić rozstrój zdrowia kwalifikowany w kategoriach medycznych. Ciężar dowodu spoczywa na pracowniku. Pracownik, który jest ofiarą mobbingu, może także rozwiązać umowę o pracę. Jeśli to uczyni, będzie miał prawo do oszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie może nastąpić tylko w formie pisemnej. Pismo powinno zawierać uzasadnienie, które będzie opisywało dokładnie działania i zachowania, które zdaniem pracownika należy traktować jako mobbing. Wysokość odszkodowania nie ma górnej granicy, ponieważ przepisy określają jedynie najniższą granicę, czyli minimalne wynagrodzenie za pracę. Zatem sąd będzie mógł zasądzić odszkodowanie w wysokości wartości szkody, jaką poniósł pracownik. Wysokośc szkody pracownik musi udowodnić, najłatwiej wykazać wynagrodzenie za okres wypowiedzenia.

Problemem występującym w sprawach o mobbing jest udowodnienie mobbingu, a przede wszystkim powtarzalności działań. Często jedynym środkiem dowodowym będą świadkowie, którzy będą zobligowani do zeznania przed sądem przebiegu wydarzeń. Bywa, że świadkowie zasłaniają się w sądach brakiem pamięci, aby w ten sposób uniknąć składania zeznań przeciw pracodawcy. Przed podjęciem ewentualnych kroków prawnych warto dopilnować powstania odpowiedniego materiału dowodowego, który byłby wykorzystany w procesie obok zeznań świadków. Warto zatem sporządzać notatki służbowe z działań, które uznane są przez pracownika za mobbing. Notatki te można każdorazowo doręczać za pokwitowaniem pracodawcy, można też prowadzić dziennik lub kierować do pracodawcy pisma informujące o wydarzeniach, które uważane są przez pracowników za mobbing.

Małgorzata Karolczyk-Pundyk
Forum Pokrzywdzonych Przez Państwo
tel. (+48) 781 729 460

www.forumpokrzywdzonych.pl

Dodaj komentarz