14 dni pod ziemią – historia strajku w KWK Piast

8 grudnia w zabytkowej kopalni Guido w Zabrzu otwarta została specjalna trasa dla zwiedzających poświęcona podziemnemu strajkowi w kopalni Piast w Bieruniu w grudniu 1981 roku. W uroczystości wziął udział premier Mateusz Morawiecki.

Premier podkreślił, że bez górników strajkujących w kopalniach Piast i Wujek oraz wszystkich innych ludzi protestujących przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego nie byłoby dzisiaj wolnej Polski. – Wprowadzając stan wojenny, komunistyczne władze pozbawiły Polaków marzeń. Ale te marzenia były bardzo mocne w sercach dziesiątków milionów Polaków, były także źródłem siły i determinacji w walce o wolną Polskę. I jednym z takich niesamowitych przystanków do wolnej Polski był najdłuższy strajk stanu wojennego, który odbył się w kopalni Piast – podkreślił Mateusz Morawiecki.

Premier w imieniu Polaków podziękował strajkującym górnikom za wysiłek, determinację i wolę walki. – Jestem wzruszony, serdecznie dziękuję za te słowa, słowa od premiera polskiego rządu. Po raz pierwszy po 40 latach zostało to wyartykułowane, docenione i powiedziane tak, jak państwo usłyszeliście – odpowiedział Kazimierz Graca, jeden ze strajkujących górników z Piasta. Podkreślił, że ludzie wciąż zadają jemu i innym protestującym pytanie, czy warto było. On odpowiada, że tak trzeba było zrobić. Z kolei na pytanie, czy zrobiłby to jeszcze raz, odpowiada, że gdyby ktoś chciał nam odebrać wolność, to tak. – Nie zostaliśmy tam, bo tak lubimy. Zostaliśmy tam, walcząc o pewne ideały, o to, żeby Polska była Polską. Dziś ją mamy – dodał.

Strajk w bieruńskiej kopalni wybuchł 14 grudnia 1981 roku. W proteście przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego pod ziemią zostały 2 tysiące górników. Przebywali 650 metrów pod ziemią, Do końca strajku, do 28 grudnia wytrwało blisko 1300 z nich. Był to najdłuższy protest w grudniu 1981 roku i jeden z najdłuższych podziemnych strajków w historii.

Trasa w kopalni Guido pokazuje warunki, w jakich przebywali górnicy, miejsca, w których przygotowywali posiłki i spali. Wzruszającym momentem jest zwiedzanie prowizorycznej kaplicy, w której w Wigilię Bożego Narodzenia odprawiona została msza św. i odbyła się wigilijna wieczerza. Na trasie znajduje się także miejsce, które zostało przez górników zaminowane na wypadek pacyfikacji kopalni. Zwiedzający mogą obejrzeć krótkie filmy nawiązujące do wydarzeń, które rozgrywały się zarówno pod ziemią, jak i na powierzchni kopalni. Odtwarzane są także pełne emocji wspomnienia uczestników strajku. Zwiedzanie trasy zaplanowane jest na dwie godziny. Będzie ona czynna do końca marca przyszłego roku.

8 grudnia, w dniu, w którym wystawa została ona otwarta, dodatkową atrakcją były sceny z codziennego życia strajkujących górników odgrywane przez pracowników kopalni Guido i aktorów.

Trasa poświęcona strajkowi w kopalni Piast została przygotowana przez Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu przy współpracy z Muzeum Śląskim.

aga